BÜRGERSCHAFT DER FREIEN UND HANSESTADT HAMBURG Drucksache 21/11766 21. Wahlperiode 30.01.18 Schriftliche Kleine Anfrage des Abgeordneten Dennis Thering (CDU) vom 24.01.18 und Antwort des Senats Betr.: Kunst im öffentlichen Raum im Alstertal und in den Walddörfern Kunst im öffentlichen Raum soll bewusst Kunst für alle bieten und darstellen. Sie kann identitätsstiftend sein, zum Nachdenken anregen und Bürger verbinden . Kunst im öffentlichen Raum kann die verschiedensten Formen annehmen. Von Skulpturen über Bilder, oder zeitlich beschränkte themenbezogene Werke. Sie soll für jedermann zugänglich, frei und kommunikativ offen sein. Kultur im öffentlichen Raum in Hamburg hat häufig einen ortsbezogenen Charakter und steht im Kontext mit dem jeweiligen Standort. Hamburg besitzt eine Vielzahl von Kunstwerken mit einem politischen oder gesellschaftlichen Hintergrund, oft auch in Form eines Mahnmals. Kunst im öffentlichen Raum bietet Orte des gesellschaftlichen Zusammenkommens und eines gemeinsamen Bewusstseins. Vor diesem Hintergrund frage ich den Senat: Seit 1981 existiert in Hamburg das Programm „Kunst im öffentlichen Raum“, das die vorher praktizierte „Kunst am Bau“ abgelöst hat. Bildende Künstlerinnen und Künstler aus Hamburg und aus aller Welt realisieren im Rahmen dieses Programms Kunstprojekte in der Stadt. Gekennzeichnet ist das Programm durch den experimentellen Anspruch, das eigene Verständnis dessen, was unter öffentlichem Raum und Kunst im öffentlichen Raum zu verstehen ist, kontinuierlich zu hinterfragen und zu erweitern. Dabei ist die Kontext- und Ortsbezogenheit der Projekte von besonderer Bedeutung. Verantwortlich für die Pflege und Instandhaltung der Kunstwerke sind grundsätzlich die Eigentümer. Soweit die Bezirksämter für die Pflege und Erhaltung der Kunst im öffentlichen Raum zuständig sind, erfolgt die Finanzierung aus der Rahmenzuweisung für Pflege und Instandhaltungserfordernisse des öffentlichen Grüns. Die Gesamthöhe der Rahmenzuweisung beträgt im Jahr 2018 21.154.000 Euro. Die konkrete Verwendung der Mittel erfolgt durch Beschluss der jeweiligen Bezirksversammlung. Für die Realisierung des Programms „Kunst im öffentlichen Raum“ stehen jährlich 250.000 Euro zur Verfügung. Daraus werden neu beschlossene Projekte finanziert und – bis zu einem Drittel des Ansatzes – die Pflege und Unterhaltung von realisierten Werken in der Verantwortlichkeit der zuständigen Behörde. Dies vorausgeschickt, beantwortet der Senat die Fragen wie folgt: 1. Welche Kunstwerke jeglicher Art sind im öffentlichen Raum des Alstertals und der Walddörfer zu finden? Wo befinden diese sich jeweils genau und womit beschäftigen sie sich? 2. Wann wurden diese Kunstwerke des öffentlichen Raums im Alstertal und in den Walddörfern jeweils errichtet und wie sind die Eigentumsverhältnisse geregelt? Drucksache 21/11766 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 2 Siehe Anlage. Darüber hinaus liegen der zuständigen Behörde keine gesicherten Angaben vor. 3. Welche dieser öffentlichen Kunstwerke im Alstertal und in den Walddörfern wurden seit 2011 abgebaut und aus welchem Grund? 4. Was passierte mit den abgebauten Kunstwerken und was geschah mit den jeweiligen Flächen und Plätzen im Alstertal und in den Walddörfern? Bitte jeweils nennen. Es wurden keine Kunstwerke auf Flächen des zuständigen Bezirksamts abgebaut. 5. Welche Kunstwerke des öffentlichen Raums im Alstertal und in den Walddörfern sollen aktuell abgerissen werden und warum? Was soll mit den jeweiligen Flächen geschehen? 6. Welche Kunstwerke sind im öffentlichen Raum des Alstertals und der Walddörfer aktuell in Planung? Wann sollen diese jeweils aufgestellt werden? Dem zuständigen Bezirksamt sind dazu keine Planungen bekannt. 7. Wer pflegt aktuell die Kunst des öffentlichen Raumes im Alstertal und in den Walddörfern? Wie hoch ist das Budget für die Erhaltung und Pflege für Kunst des öffentlichen Raumes in Hamburg pro Jahr? 8. Wie viel des Budgets für Erhaltung und Pflege von Kunst im öffentlichen Raum steht für das Alstertal und die Walddörfer zu Verfügung? Wie viel wurde 2017 von diesem Budget für die Sauberkeit, Erhaltung und Restaurierung von Kunst des öffentlichen Raums im Alstertal und in den Walddörfern investiert? Siehe Vorbemerkung. K ü n st le r W er k Ja hr M at er ia l St an do rt Ei gn er Q ue rn er -W al ln er , U rs ul a S p rin ge nd e D el ph in e 19 69 B r on ze a uf St ei np la tte H ei nr ic hvo n- O hl en do rff -S tra ße 2 0, S en at or -N eu m an n- H ei m in Be rg st ed t, im P ar k am k le in en S ee (f rü he r w oh l i m S ee ) B H H S oz ia lk on to r G m bH F l ee r, Fr itz Ab en dl ie d" (e x- Br un ne n) 19 68 B r on ze a uf n eu em St ei ns oc ke l S t üf f e le ck 6 / V ol ks do rfe r D am m 1 88 , E in ka uf sz en tru m , e he m . a uf de m k le in en M ar kt pl at z, je tz t S tü ffe le ck 6 , n eb en B äc ke re i W al dd ör fe r B G M i c ha el is , W er ne r R eh -G ru pp e 19 58 K e ra m ik a uf St ei np la tte V o lk sd or fe r D am m 1 37 -1 55 , G rü nf lä ch e an S tra ße u nt er R ho do de nd ro n- Bü sc he n H ei nb oc ke l, Er ic h Ve rtä fe lu ng d er D ec ke 19 66 fu rn ie rte S pa np la tte Ju ge nd he im in D uv en st ed t, Ei ng an gs ha lle E n ge lin -H om m es , G is el a R ei te rin 19 68 Br on ze Ei tn er w eg 3 5 vh w Le hr m an n- A m sc hl er , Vi lm a S p ie l e nd e Ki nd er 19 68 B r on ze a uf Be to ns oc ke l G er ck en sp la tz 1 , g eg en üb er , E ck e Le nt er sw eg D ar bo ve n, Th om as St el e 19 84 H ol zg es te ll, 2 O bj ek te + St ei ns ku lp tu r G rü tz m üh le nw eg 8 5+ 89 SA G A K ö ne c k e, H an s- W er ne r F l öt e n sp ie le r 19 92 B r on ze a uf Be to ns oc ke l H er m an n- R ug e- W eg 9 un be ka nn t Bo ul e- S ym bo lfi gu re n 19 78 C or te en -S ta hl N or be rt- Sc hm id -P la tz SA G A un be k a nn t V i er T ie rfi gu re n (B är , Pf er d, L am m , K at ze ) 20 07 N or be r t- Sc hm id -P la tz 1 , T eg el sb ar g, v or P en ny -M ar kt SA G A S p ar s, E yl er t W an dg es ta ltu ng "P fe rd e" 19 64 P o pp en bü ttl er S tie g 7, e x- V. S. P op pe nb .S tie g 1, S ta dt te ils ch ul e Po pp en bü tte l Z w ei gs te lle P op pe nb üt tle r S tie g S c hu le Le hr m an n- Ar m sc hl er , V ilm a B a ll w er fe rin / Ba lls pi el en de M äd ch en 19 61 B r on ze a uf Be to ns oc ke l P o pp e n bü ttl er S tie g 7, e x- V. S. P op pe nb .S tie g 1, S ta dt te ils ch ul e Po pp en bü tte l Z w ei gs te lle P op pe nb üt tle r S tie g, h in te re r S ch ul ho f S c hu le Z a nd e r , R ol f H af en st ille be n 19 63 - 19 64 M o s ai k an Kl in ke rw an d P o pp e n bü ttl er S tie g 7, e x- V. S. P op pe nb .S tie g 1, S ta dt te ils ch ul e Po pp en bü tte l Z w ei gs te lle P op pe nb üt tle r S tie g, L au be ng än ge S c hu le K o ck , H an s G al lio ns fig ur 19 79 A l um in iu m st el e au f G ra ni ts äu le R us ch ew ey hs tra ße 9 -1 1, G rü nf lä ch e an S tra ße G W G Vo ll e rt, F ra nz KZ -M ah nm al W itt en m oo r 19 84 be ha ue ne r F in dl in g Bi le nb ar g, A m M oo r Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/11766 3 Anlage Z i el in sk i, To m as z un be ka nn t 19 92 Br on ze Le m sa hl er L an ds tra ße 4 5, S te ig en be rg er H ot el T re ud el be rg (G ol f C lu b) pr iv at C ol be rg , W illy W an db ild "T re id el sc hi ffe r au f d er O be ra ls te r" 19 60 ga l s ie rte K er am ik R ed d e rb ar g 46 , e x- VS R ed de rb ar g, G ru nd sc hu le L em sa hl - M el lin gs te dt , P au se nh al le S c hu le E n gs t, G eo rg St el e, fa rb ig 19 78 S t ah l m it Fa rb au fb au G öd er se nw eg 1 2 Eu ro ba u 78 (S am m el fo nd s) S c ho lz , K or ne lia Ku ns tp av illo n 19 86 Le gi er m et al l G ro te nb le ke n hi nt er N r. 8 SA G A O tto , W al de m ar V o rs tu fe d er H ei ne fig ur d es gr oß en H ei ne de nk m al s au f R at ha us m ar kt 19 81 B r on ze a uf G ra ni ts oc ke l H ar k s he id er S tra ße 7 0 , H ei nr ic h- H ei ne -G ym na si um , v or H au pt ei ng an g S c hu le S t öc ke r, Be rn d "W er ne r O tto " 20 09 B r on ze a uf Be to ns oc ke l H ee g b a r g 30 , v or E C E C am pu s O TT O Z o yt , ( P et er C on en ) F i gu re n fü r M im ir- Br un ne n (F am ilie ) 20 05 B r on ze b em al t H ee gb ar g, A EZ A ls te rta l, vo r E in ga ng O st , v or C af e Ba ld uc ci M ö l le r- Be le ck e, F rij o (F rie dr ic h- Jo se f M ül le r) (1 93 2- 20 08 ) W al ro ss A nt je -B ru nn en 19 91 Br on ze H ee gb ar g, K rit en ba rg 7 H er tz , K ar in Le se nd e 19 82 Br on ze in R ab at te H i n sb le ek 1 0, H os pi ta l z um H ei lig en G ei st (A lte nd an k) , R ob in ie np la tz , G rü nf lä ch e H ei m K a d e n, G ün te r Ka tz e au f K is se n ? Br on ze , d iv . S te in e H in sb le ek 1 1, H os pi ta l z um H ei lig en G ei st , a n W eg h in te r Pf or te H ei m P i rw itz , M ar ia "A ria ne " 19 64 B r on ze a uf W as ch be to ns oc ke l H i n sb le ek 1 2, S tif tu ng G as tun d Kr an ke nh au s, A lte n- u nd Pf le ge he im , G rü nf lä ch e H ei m S p e r sc hn ei de r, H an s W an dg es ta ltu ng 19 60 - 19 61 K e ra m ik , F ay en ce H in sb le ek 1 4, G ru nd sc hu le H in sb le ek , K re uz ba u Sc hu le un be ka nn t ( R öt tg er , D ie te r? ) K a ch el -M os ai k Ke ra m ik , F ay en ce H i n sb le ek 1 4, G ru nd sc hu le H in sb le ek , W an ds ch ei be Fa hr ra ds te llp la tz S c hu le V o l le rt, F ra nz M a h n m al z ur G ed en ks tä tte Pl at te nh au s/ "P la tte nb üt te l" 19 89 H ol z K r ite nb ar g 8 K ü te m ei er , K la us Fl uß pf er d 19 78 G ra ni t a uf Be to ns oc ke l La m be rt- St ru s- W eg 1 8 Eu ro ba u 78 (S am m el fo nd s) B a ue r, Ku rt 2 M ar de r a uf g ra vi er te m St ei ns oc ke l 19 69 B r on ze a uf St ei ns oc ke l, tw . bu nt e Ke ra m ik - Bo de nk ac he ln M a r de rs tra at 4 6/ 48 / E ck e M ar de rs tie g Drucksache 21/11766 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 4 Le hr m an n- Ar m sc hl er , V ilm a M ö v en sc hw ar m 19 61 - 19 62 B r on ze Po pp en bü tte le r W eg 1 84 , K ita P op pe nb üt te le r W eg , I nn en ho f Ki ta E n g e lin , K ar l H ei nz (1 92 4- 19 86 ) N eu n B r on ze re lie f-F ig ur en (S ol da te n) 19 67 B r on ze a n H au sf as sa de P o p p en bü tte le r W eg 1 86 , S tif tu ng V et er an en he im D eu ts ch er So ld at en H ei m B ö hl ig , H en dr ik M äd ch en m it Fl öt e 19 57 Br on ze Sc hu lb er gr ed de r 2 1, S ta dt te ils ch ul e Po pp en bü tte l, Vo rg ar te n Sc hu le D uw e, H ar al d W an db ild (" Al st er ta l"? ) 19 54 Ac ry l o . Ö l a uf H ol z W en tz el pl at z 7, K un de nz en tru m A ls te rta l, eh em al ig es O rts am t Al st er ta l, 1. O G F lu r F H H B l at tg rü n, D ie tre ic h W an db ild v on P op pe nb üt te l1 98 5 Fa rb e au f T ap et e W en tz el pl at z 7, K un de nz en tru m A ls te rta l, eh em al ig es O rts am t Al st er ta l, 2. O G F lu r F H H E n g s t, G eo rg W an dg es ta ltu ng "D ie Ja hr es ze ite n" 19 58 In t a rs ie H ol z W en tz el pl at z 7, K un de nz en tru m A ls te rta l, eh em al ig es O rts am t Al st er ta l, Si tz un gs sa al 2 . O G F H H P i rw itz , M ar ia "H ah n" (d er W äc ht er ) 19 65 B r on ze a uf Be to ns oc ke l W en tz el pl at z 9, P ol iz ei w ac he 5 6, G rü na nl ag e na he Fu ßg än ge rr am pe F H H S c ho lz , K or ne lia B a u m dr ah tg ef le ch t a n W an d un d D ur ch ga ng sb ög en 19 86 M e t al l W ilh el m -B au ch e- W eg 1 , G ie be l SA G A S t ef fe n, R ic ha rd Ta nz en de s M äd ch en 19 59 B r on ze a uf Be to ns oc ke l A l st er re dd er 2 6, e x- G ym na si um A ls te rr ed de r, G ym na si um O be ra ls te r, hi nt er er R as en ho f S c hu le S t ef fe n, R ic ha rd F lö te ns pi el er 19 56 B r on ze a uf St ei np la tte n- So ck el A l st er re dd er 2 6, e x- G ym na si um A ls te rr ed de r, G ym na si um O be ra ls te r, ob er er P au se nh of h in te r H au pt ge bä ud e S c hu le F i ed le r, Ar no ld W an dg es ta ltu ng 19 58 K a ch el br uc h in Be to n- o de r P ut z A l st er re dd er 2 8, e x- Vo lk ss ch ul e. A ls te rr ed de r, je tz t G ru nd sc hu le Al st er re dd er , T re pp en ha us K re uz ba u S c hu le K o ck , H an s St el e M ar iti m 19 74 - 19 75 B r on ze a uf k le in em Be to ns oc ke l F r ah m re dd er 9 5, e x- M et eo ro lo g. O bs er va t., je tz t D eu ts ch er W et te rd ie ns t, G rü na nl ag e N ow ac k, A nd re as Er dk ug el 19 85 A l um ni ni um a uf St ei n K u n a us tra ße 6 ac , G rü na nl ag e H in te rh of pr iv at K ö n e ck e, H an s- W er ne r E u le im S ta m m 20 07 H ol z, B ro nz e (E ul e) M ar m or w eg , E ck e Al st er re dd er SZ G D ar bo ve n, T ho m as F r ei pl as tik / Ko m m un ik at io ns ze nt ru m ? 19 81 G r a ni t R ed d e r 4 , e x- H au pt - u nd R ea ls ch ul e R ed de r, je tz t V or - u nd G ru nd sc hu le R ed de r, Pl at z vo r d re i S ch ul ge bä ud en N eu m an n, H ei nz Br un ne n 19 74 Ku pf er , E de ls ta hl Sa se lb er gw eg 6 3, D G B- Bi ld un gs ze nt ru m , I nn en ho f D G B E n gs t, G eo rg Br on ze -B ru nn en 19 76 Br on ze Sa se lk op pe l 2 0- 22 , J oh an n C ar l M ül le r- St ift un g Pf le ge he im H ei m Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/11766 5 v o n D ie ns t- Br ac ke nh au se n, Sa bi ne S i tz en de F ig ur 19 68 B r on ze a uf W as ch be to n A h re ns bu rg er W eg 1 4, H au s de r J ug en d, In ne nh of SA G A R uw ol dt , H an s M ar tin Z w ei s pi el en de P an th er 19 30 K e ra m ik m it gr ap hi ts ch w ar ze r La su r a uf Kl in ke rs oc ke l A l lh or n 45 , e x- G ym na si um A llh or n, je tz t W al dd ör fe r G ym na si um , In ne nh of v or C af et er ia S c hu le E n g e lin , K ar l-H ei nz "D er F au le nz er " 19 84 B r on ze a uf G ra ni tp fla st er B u c h en rin g 5 vh w K i ec ol , H ub er t S k ul pt ur fü r d en Ze nt ra lp la tz in Bu ch en ka m p 19 85 T o r a us G us sb et on un d Kl in ke r B u ch en rin g 63 a N eu ba ug eb ie t B uc he nk am p- N or d, Z en tra lp la tz FH H M a y , K la us -P et er Ta nz en de M äd ch en 19 84 Br on ze C l a u s -F er ck -S tra ße 1 2, v or R es ta ur an t " Le R us tiq ue " ( hi nt er H au s 10 ) v e rm . In te re ss en sg em ei ns ch af t A s sm an n, S ie gf rie d Zw ei k äm pf en de H äh ne 19 85 Br on ze C la us -F er ck -S tra ße 4 -6 , D ac h v e rm . In te re ss en sg em ei ns ch af t M a y , K la us -P et er Vo ge lz ug 19 82 Br on ze C la us -F er ck -S tra ße 4 -6 , F ro nt O be rg es ch os s v e rm . In te re ss en sg em ei ns ch af t A s sm an n, S ie gf rie d "E liz a" 19 85 B r on ze a uf Kl in ke rs oc ke l C l a us -F er ck -S tra ße 6 , v or Im bi ß v e rm . In te re ss en sg em ei ns ch af t N i s se n- Kn aa ck , Sö nk e u St ud en te n " T ak a Tu ka L an d" 19 96 W an db ild Eu le nk ru gs tra ße 1 66 , G ru nd sc hu le E ul en kr ug st ra ße , P au se nh of Sc hu le D ex el , B er nh ar d Pl ex i-O bj ek t 19 82 Ku ns ts to ff Fa rm se ne r L an ds tra ße 9 5 cd , a n To re in fa hr t pr iv at S c hl üt er -S to ll, Ve ro ni ka R el i e fw an d m it Si tz bä nk en 19 73 G ro te n H of f 5 -7 F l ee r, Fr itz F r ei pl as tik n ac h Bi be lw or t: "K om m t z u m ir, d ie Ih r m üh se lig u nd b el ad en s ei n" 19 74 B r on ze in St ei nf as su ng H as el ka m p 33 , Ev an ge lis ch es A m al ie -S ie ve ki ng -K ra nk en ha us (A lb er tin en ), Au ffa hr t H au pt ei ng an g H er tz , K ar in "G es te rn u nd H eu te " 19 94 B r on ze a uf G ra ni tp fla st er Im a lte n D or fe 4 1, H as pa V ol ks do rf K ö n e ck e, H an s- W er ne r M u s iz ie re nd er J ün gl in g, Fi sc ho tte r m it zw ei Ju ng tie re n, M äd ch en m it G an s 20 03 B r on ze a uf Be to ns oc ke l M e i en do rfe r W eg 1 24 a -c , BD S Li nd em an n, U w e- C hr is tia n S o nn en uh r 19 72 B r on ze a uf Sa nd st ei n- P la tte M u s eu m sd or f V ol ks do rf, v or S pi ek er H au s Drucksache 21/11766 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 6 S a nd ig , A rm in G la sf en st er 19 71 B l ei gl as fe ns te r un te r S ch ut zg la s S a s e le r W eg 1 1, e x- So .S . S as el er W eg , j et zt S ch ul e am Kl öp pe rp ar k, g äs er ne r D ur ch ga ng S c hu le B r an de s, G er ha rd D re i K ra ni ch e 19 84 B r on ze a uf Be to np la tte T u n n ko pp el rin g 52 -6 0, H of BD S S i hl e- W is se l, M an fre d D r e i R el ie fp la tte n 19 84 B r on ze in Kl in ke rw an d T u nn ko pp el st ie g 22 P e te rs , O tto Kn ab e au f S te lz en 19 65 B r on ze m it D ia ba s- So ck el V o l k sd or fe r D am m 7 4, G ru nd sc hu le B uc kh or n Sc hu le P i rw itz , M ar ia M ä d ch en m it G ew an d / St eh en de s M äd ch en 19 57 - 19 58 B r on ze a uf Be to ns oc ke l V ö rn B ar kh ol t 6 , e x- H au sw irt sc ha ftl ic he B er uf ss ch ul e, je tz t St ad tte ils ch ul e W al dd ör fe r, Jg . 5 -7 S c hu le R ec ke rt, F ra nz M ah nm al W ei ße R os e 19 78 St ei n W ei ße R os e FH H K u ö h l, R ic ha rd Po st illi on 19 49 B r on ze a uf Kl in ke rs oc ke l W ei ße R os e 19 , v or P os ta m t Po st D ar bo ve n, T ho m as "A rc he " ( Br un ne n) 20 08 B r on ze p ol ie rt au f Ba sa lt- St el e W ie se nk am p 24 , H os pi z de r A lb er tin en -S tif tu ng , I nn en ho f H os pi z S t eg m an n, P et er k ü n s tl. G es am tg es ta ltu ng m it H ol zb ru nn en 19 74 - 19 75 A m P fe ils ho f 2 0, e x- Pe te r- Pe te rs en -S ch ul e, Ir en a Se nd le r- Sc hu le , St ad tte ils ch ul e W el lin gs bü tte l S c hu le R uw ol dt , H an s M ar tin Le se nd e G ru pp e, 2 F ig ur en 19 55 Ka lk st ei n A m P fe ils ho f 2 0, e x- Pe te r- Pe te rs en -S ch ul e, Ir en a Se nd le r- Sc hu le , St ad tte ils ch ul e W el lin gs bü tte l, G ar te n S c hu le K l ut h, K ar l " D er B lin de tr äg t d en La hm en " 19 72 M o s ai k in W an d R ab e n h o rs t 3 9, A lte rs he im a m R ab en ho rs t g G m bH , Ei ng an gs be re ic h D i a k o ni e Al te E ic he n A u g u st in , E dg ar Zw ei F ra ue n 19 73 B r on ze a uf Be to ns oc ke l R ab e n h o rs t 3 9, A lte rs he im a m R ab en ho rs t g G m bH , G rü nf lä ch e D ia ko ni e Al te E ic he n E n ge lin -H om m es , G is el a " S an kt F lo ria n" 19 80 Br on ze -R el ie f S c hu lte ßd am m 1 8, F re iw illi ge F eu er w eh r W el lin gs bü tte l, St irn w an d de s U nt er ric ht sr au m es F H H B a ue r, Ku rt So nn en uh r 19 71 M et al l W el lin gs bü ttl er W eg 7 5, H er re nh au s Al st er do m iz il U m l a uf t-T hi el ec ke , G lo ria G r o ße b al an zi er en de A kt e 20 07 E i se nb le ch a uf Be to ns oc ke l W el lin gs bü ttl er W eg 7 5, v or T or ha us W el lin gs bü tte l Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/11766 7 A n de rs ch , A nn a E i ng an gs tü r / "D ie T ür m e de r H am bu rg er K irc he n" 19 64 2 g e ät zt e G la ss ch ei be n K u pf er re dd er 4 5, e x- Sc hu lh ei m K up fe rh of , e x- Ve rw al tu ng ss em in ar K up fe rh of e .V ., W oh ld or f, Ei ng an gs tü r D ie le A u g u st in , E dg ar B r on ze st el e m it R el ie fb än de rn , S ze ne n au s de m A llt ag 19 81 - 19 82 B r on ze a uf N at ur st ei ns oc ke l S t ha m er st ra ße 5 5, G ym na si um O hl st ed t, Sc hu lh of / P ar kp la tz Sc hu le Drucksache 21/11766 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 8 11766ska_Text 11766ska_Anlage