BÜRGERSCHAFT DER FREIEN UND HANSESTADT HAMBURG Drucksache 21/16594 21. Wahlperiode 29.03.19 Schriftliche Kleine Anfrage der Abgeordneten Dennis Gladiator, Joachim Lenders und Richard Seelmaecker (CDU) vom 21.03.19 und Antwort des Senats Betr.: Entwicklung der Gewalt gegen Angehörige des öffentlichen Dienstes in Hamburg (II) Für Polizeibeamte, Justizvollzugsbedienstete und Rettungskräfte gehören Beleidigungen, Bedrohungen und körperliche Angriffe mittlerweile leider zur traurigen Seite ihres Berufsalltags. Aber auch viele weitere Angehörige des öffentlichen Dienstes, ob beispielsweise an Gerichten, beim Jugend-, Sozial-, Finanzamt oder in den Jobcentern sind bei der Erfüllung ihrer Aufgaben in zunehmendem Maße verbalen oder körperlichen Übergriffen von Bürgern ausgesetzt. So gab es laut Angaben in der Drs. 21/9481 im Jahr 2016 insgesamt 1 716 Übergriffe auf Mitarbeiter des öffentlichen Dienstes, wobei Polizeivollzugsbeamte in dieser Zählung nicht einmal berücksichtigt sind. In Hamburg gibt es seit dem Jahr 2006 eine Arbeitsgruppe „Gewalt gegen Beschäftigte“, die 2017 ihre Arbeit wieder aufgenommen hat. In der Drs. 21/9481 gab der Senat an, dass es „einen Erfahrungsaustausch gebe, der dem Ziel diente, wechselseitige Anregungen zu weiteren konkreten Maßnahmen zu geben“. Vor diesem Hintergrund fragen wir den Senat in Ergänzung zu Drs. 21/9481: Die Eindämmung von Gewalt gegen Beschäftigte des öffentlichen Dienstes der Freien und Hansestadt Hamburg ist seit vielen Jahren ein zentrales Anliegen des Senats. Dabei ist die Fürsorgepflicht als Arbeitgeber und Dienstherr zu gewährleisten, ohne die gewollte offene, bürgernahe Verwaltung infrage zu stellen. Die Verwaltung hat deshalb in den vergangenen Jahren die Präventionsmaßnahmen ausgebaut und zum Schutz der Beschäftigten in deren Kompetenzen zum Umgang mit Gewalt investiert. Dennoch kann es zu Gewaltvorfällen kommen, wie sich im September 2018 in besonders tragischer Weise bei zwei Mitarbeitern des Zuführdienstes gezeigt hat. Umso mehr ist und bleibt es erklärtes Ziel des Senats, die Beschäftigten gegen Gewalt bestmöglich zu schützen. Das Personalamt erhebt jeweils im 1. Quartal eines Jahres die mit den Fragen 1. bis 4. erfragten Daten für das vorherige Kalenderjahr bei den Behörden und Ämtern der Freien und Hansestadt Hamburg. Für den Polizeivollzugsdienst erfolgt die Erhebung der „Gewalt gegen Polizeibeamte“ seit 2012 im Rahmen der polizeilichen Kriminalstatistik (PKS). Diese Daten werden unter dem Rubrum „Widerstand gegen die Staatsgewalt “ (PKS-Schlüsselzahlen 621000 und entsprechende Unterschlüssel) im PKS- Jahrbuch veröffentlicht. Für eine differenzierte Auswertung dieser Daten nach dem einheitlichen Meldeschema des Personalamtes wäre die Durchsicht mehrerer Hunderttausend Handakten notwendig. Dies ist in der für die Beantwortung einer Parlamentarischen Anfrage zur Verfügung stehenden Zeit nicht möglich. Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 2 Im Bereich der BSB werden nur polizeilich angezeigte Gewaltkriminalitätsdelikte erfasst (vergleiche Drs. 21/15456). 1. Wie hat sich die Anzahl der Übergriffe (tätlich und verbal) auf Beamte und Beschäftigte der Freien und Hansestadt Hamburg seit dem Jahr 2017 (absolut/prozentual im Vorjahresvergleich) entwickelt? Bitte pro Behörde/Amt/Landesbetrieb angeben. a) Wie viele Tatverdächtige gab es jeweils? Wie viele davon waren männlich, wie viele weiblich? b) Wie viele Opfer gab es jeweils? In wie vielen Fällen sind weibliche, in wie vielen Fällen männliche Bedienstete betroffen? c) Welchen der nachfolgenden Kategorien sind die Übergriffe jeweils zuzuordnen: - Beschimpfung/Beleidigung, - Bedrohung mittels Worten oder Gesten, - Bedrohung mittels Gegenständen (außer Waffen), - Bedrohung mittels Waffe, - Gewalt gegen Sachen (Sachbeschädigung), - Körperliche Gewalt gegen Personen, - Körperliche Gewalt gegen Personen mit Gegenständen (außer Waffen), - Körperliche Gewalt gegen Personen mit Waffe? d) Zu welchen Folgen führten die Übergriffe jeweils für die Opfer? Siehe Anlagen 1 und 2. 2. In wie vielen Fällen wurden jeweils welche Arten von Gegenständen, (technische) Hilfsmitteln oder Waffen eingesetzt? Im Jahr 2017 wurden in 81 Fällen und im Jahr 2018 in 70 Fällen Gegenstände einschließlich Waffen für Übergriffe verwendet. Eingesetzt wurden dabei Messer, eine Schusswaffen-Attrappe sowie Brandbeschleuniger. Im Übrigen wurden häufig Gegenstände des täglichen Gebrauchs (zum Beispiel Flaschen, Besteck, Schere, Hammer) sowie Einrichtungsgegenstände (zum Beispiel Stühle, Tische) für den Übergriff missbraucht . In mehreren Fällen wurden Beschäftigte in Ausübung ihres Dienstes beinahe – in einem Fall tatsächlich – mit Pkw angefahren. 3. Wie viele Strafanzeigen/Strafanträge wurden jeweils jährlich gestellt? 4. Wie viele Hausverbote wurden jeweils jährlich gegen Täter/-innen beziehungsweise Tatverdächtige ausgesprochen? Siehe Anlagen 1 und 2. 5. Welche Maßnahmen wurden in Hamburg seit Beantwortung der Drs. 21/9481 in welchen Behörden/Ämtern/Landesbetrieben jeweils zum Schutz der Beschäftigten gegen Gewalt ergriffen? Siehe Anlage 3. 6. Für Beschäftigte welcher Behörden/Ämter/Landesbetriebe wurden seit dem Jahr 2017 jeweils Kurse zur Gewaltdeeskalation angeboten? Zu den zentralen Fortbildungsangeboten des Zentrums für Aus- und Fortbildung (ZAF) siehe Anlage 4. Daneben führt das ZAF auch dezentrale Fortbildungsveranstaltungen durch, die die Behörden und Ämter dort in Auftrag gegeben haben. Siehe dazu Anlage 5. Darüber hinaus wurden im Rahmen einer anlässlich dieser Schriftlichen Kleinen Anfrage (SKA) durchgeführten Abfrage bei allen Behörden und Ämtern dezentrale Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 3 Fortbildungsveranstaltungen gemeldet (vergleiche Anlage 6). Überschneidungen zwischen den Anlagen 5 und 6 sind möglich. Eine abschließende Qualitätskontrolle war in der für die Beantwortung der Schriftlichen Kleinen Anfrage zur Verfügung stehenden Zeit nicht möglich. 7. Zu welchen Erkenntnissen ist die AG „Gewalt gegen Beschäftigte“ nach ihrem am 29. März 2017 durchgeführten Erfahrungsaustausch gekommen und welche konkreten Maßnahmen hat sie seitdem geplant beziehungsweise eingeleitet? Die Arbeitsgruppe (AG) „Gewalt gegen Beschäftigte“ hat sich darauf verständigt, dass nunmehr auch sexuelle Grenzverletzungen gesondert erfasst werden sollen. Einzelne Maßnahmen der Behörden (zum Beispiel ein neues digitales Meldeverfahren bei der Feuerwehr) wurden als Best-Practice-Beispiele vorgestellt und erörtert. Darüber hinaus wurden neue Informationsseiten für alle Beschäftigten im FHH-Portal eingestellt, es gab Informationen und einen Austausch über Notrufsender und Notruftasten , Informationen über den Brandanschlag auf Mitarbeiter des Zuführdienstes im Bezirksamt Altona und Informationen über Sicherheitskonzepte, -maßnahmen und Unterweisungen der Beschäftigten in den Jobcentern bei team.arbeit.hamburg. Die Umsetzung konkreter Maßnahmen zum Schutz ihrer Beschäftigten obliegt den Behörden, Ämtern und Landesbetrieben. Der AG „Gewalt gegen Beschäftigte“ kommt insoweit eine beratende Rolle zu. Ü be rgr iff e 20 17 Ü be rgr iff e 20 16 Ve rän de ru ng en gg ü. 2 01 6 ab so lu t Ve rän de ru ng en gg ü. 2 01 6 pr oz en tu al weiblich männlich weiblich männlich unbekannt Beschimpfung / Beleidigung Bedrohung mittels Worten oder Gesten Bedrohung mittels Gegenständen (außer Waffen) Bedrohung mittels Waffe Gewalt gegen Sachen (Sachbeschädigung) Körperl. Gewalt gegen Personen Körperl. Gewalt gegen Personen mit Gegenständen (außer Waffen) Körperl. Gewalt gegen Personen mit Waffe Übergriff mit schweren Verletzungen Arbeitsplatz-Wechsel (AW) vorübergehende Dienstunfähigkeit (DU) dauernde Dienstunfähigkeit (DU) bzw. Arbeitsunfähigkeit (AU auf Dauer) Hausverbot Strafanzeige / Strafantrag R ec hn un gs ho f 0 0 B ür ge rs ch af ts ka nz le i 1 0 1 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Se na ts ka nz le i 0 0 La nd es be tr ie b R at ha us Se rv ic e 0 0 Pe rs on al am t 1 0 1 1 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 La nd es be tr ie b ZA F/ AM D 0 0 La nd es be tr ie b ZP D 1 1 0 0% 0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 Ju st iz be hö rd e 0 3 -3 -1 00 % St ra fv ol lz ug 15 7 11 3 44 39 % 54 15 2 9 14 9 0 91 18 1 0 1 36 10 0 0 0 7 0 1 15 7 O be rv er w al tu ng sg er ic ht 0 0 Ve rw al tu ng sg er ic ht 0 1 -1 -1 00 % La nd ge ric ht 0 0 St aa ts an w al ts ch af t 0 0 So zi al ge ric ht 2 2 0 0% 1 1 0 1 1 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 Am ts ge ric ht e 24 32 -8 -2 5% 20 4 1 14 9 5 8 8 1 1 1 0 0 0 0 3 1 B eh ör de fü r S ch ul e un d B er uf sb ild un g* * 6 21 -1 5 -7 1% 7 0 0 6 0 0 0 0 0 0 6 0 0 0 1 0 0 0 6 La nd es be tr ie b H am bu rg er VH S 4 12 -8 -6 7% 3 2 1 1 2 3 1 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 1 0 B eh ör de fü r W is se ns ch af t, Fo rs ch un g un d G le ic hs te llu ng 0 0 U ni ve rs itä t H am bu rg 63 78 -1 5 -1 9% 25 38 42 21 0 27 36 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 1 St aa ts - u nd U ni ve rs itä ts bi bl io th ek 5 5 0% 3 2 3 2 0 4 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0 Te ch ni sc he U ni ve rs itä t H am bu rg 3 0 3 3 3 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 H oc hs ch ul e fü r A ng ew an dt e W is se ns ch af te n 2 1 1 10 0% 0 2 0 2 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 2 1 H af en C ity U ni ve rs itä t 0 0 H oc hs ch ul e fü r M us ik u nd Th ea te r 0 0 0 H oc hs ch ul e fü r b ild en de K ün st e 0 0 0 B eh ör de fü r K ul tu r u nd M ed ie n 0 0 B eh ör de fü r A rb ei t, So zi al es , Fa m ili e un d In te gr at io n 12 18 -6 -3 3% 1 14 3 8 1 6 4 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 Ü be rg rif fe g eg en M ita rb ei te rin ne n un d M ita rb ei te r 2 01 7 B eh ör de A m t La nd es be tr ie b O pf er Ta tv er dä ch tig e Ü be rg rif fs -K at eg or ie n (n ur d ie h öc hs te K at eg or ie b en en ne n) Fo lg en fü r O pf er Fo lg en fü r Tä te r Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 4 Anlage 1 Ü be rgr iff e 20 17 Ü be rgr iff e 20 16 Ve rän de ru ng en gg ü. 2 01 6 ab so lu t Ve rän de ru ng en gg ü. 2 01 6 pr oz en tu al weiblich männlich weiblich männlich unbekannt Beschimpfung / Beleidigung Bedrohung mittels Worten oder Gesten Bedrohung mittels Gegenständen (außer Waffen) Bedrohung mittels Waffe Gewalt gegen Sachen (Sachbeschädigung) Körperl. Gewalt gegen Personen Körperl. Gewalt gegen Personen mit Gegenständen (außer Waffen) Körperl. Gewalt gegen Personen mit Waffe Übergriff mit schweren Verletzungen Arbeitsplatz-Wechsel (AW) vorübergehende Dienstunfähigkeit (DU) dauernde Dienstunfähigkeit (DU) bzw. Arbeitsunfähigkeit (AU auf Dauer) Hausverbot Strafanzeige / Strafantrag B eh ör de A m t La nd es be tr ie b O pf er Ta tv er dä ch tig e Ü be rg rif fs -K at eg or ie n (n ur d ie h öc hs te K at eg or ie b en en ne n) Fo lg en fü r O pf er Fo lg en fü r Tä te r La nd es be tr ie b Er zi eh un g un d B er at un g 64 67 -3 -4 % 35 44 16 64 0 7 13 5 0 4 26 9 0 0 0 0 0 21 30 Jo bc en te r te am .a rb ei t.H am bu rg 42 5 53 7 -1 12 -2 1% 29 1 14 1 11 2 33 1 4 28 6 12 1 4 0 5 8 1 0 0 1 2 0 13 1 20 B eh ör de fü r G es un dh ei t u nd Ve rb ra uc he rs ch ut z 14 9 5 56 % 11 4 5 9 0 9 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 B eh ör de fü r U m w el t u nd En er gi e 0 0 B eh ör de fü r St ad te nt w ic kl un g un d W oh ne n 0 0 La nd es be tr ie b G eo in fo rm at io n un d Ve rm es su ng 0 3 -3 -1 00 % B eh ör de fü r W irt sc ha ft, Ve rk eh r u nd In no va tio n 13 3 10 33 3% 6 7 0 13 0 1 12 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 La nd es be tr ie b St ra ße n, B rü ck en u nd G ew äs se r 7 26 -1 9 -7 3% 2 5 0 7 0 7 0 0 0 0 0 B eh ör de fü r I nn er es u nd Sp or t, Am t A , 0 0 0 Ei nw oh ne rz en tr al am t 15 5 19 13 6 71 6% 45 11 8 7 14 9 0 98 31 2 4 5 12 1 2 0 0 0 0 6 21 Po liz ei (o hn e Po liz ei vo llz ug ) 10 2 1 10 1 10 10 0% 3 99 0 10 2 0 10 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 Po liz ei vo llz ug * Fe ue rw eh r 77 59 18 31 % 4 11 7 11 66 2 18 14 0 1 3 35 6 0 0 0 1 0 0 75 La nd es am t f ür Ve rf as su ng ss ch ut z 0 0 0 La nd es be tr ie b Ve rk eh r 77 92 -1 5 -1 6% 43 46 4 75 1 50 22 0 0 0 4 1 0 0 0 1 0 6 33 Fi na nz be hö rd e 0 0 K as se .H am bu rg 19 2 17 85 0% 17 2 0 19 0 1 18 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 St eu er ve rw al tu ng 32 18 14 78 % 22 17 2 30 3 16 11 3 0 1 1 0 0 0 0 0 0 2 5 La nd es be tr ie b G eb äu de re in ig un g H am bu rg 0 0 La nd es be tr ie b Im m ob ili en un d G ru nd ve rm ög en 0 0 La nd es be tr ie b Sc hu lb au H am bu rg 1 4 -3 -7 5% 0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 B ez irk sa m t H am bu rg -M itt e 94 54 40 74 % 72 31 16 83 0 53 32 2 3 0 3 1 0 2 0 0 0 28 4 B ez irk sa m t A lto na 65 48 17 35 % 26 54 12 53 0 34 11 2 0 2 14 2 0 0 0 1 0 8 5 B ez irk sa m t E im sb üt te l 62 85 -2 3 -2 7% 58 4 18 41 3 35 17 2 1 3 4 0 0 0 0 1 0 7 7 B ez irk sa m t H am bu rg -N or d 77 56 21 38 % 59 18 20 56 1 45 23 0 2 6 1 0 0 0 0 3 0 0 0 B ez irk sa m t W an ds be k 98 75 23 31 % 57 45 37 61 0 62 30 1 0 1 3 1 0 0 0 1 0 9 3 B ez irk sa m t B er ge do rf 79 14 8 -6 9 -4 7% 62 17 40 39 0 55 16 1 0 5 1 1 0 0 0 0 0 0 0 B ez irk sa m t H ar bu rg 11 0 12 3 -1 3 -1 1% 0 11 2 76 28 2 4 65 44 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 5 Ü be rgr iff e 20 17 Ü be rgr iff e 20 16 Ve rän de ru ng en gg ü. 2 01 6 ab so lu t Ve rän de ru ng en gg ü. 2 01 6 pr oz en tu al weiblich männlich weiblich männlich unbekannt Beschimpfung / Beleidigung Bedrohung mittels Worten oder Gesten Bedrohung mittels Gegenständen (außer Waffen) Bedrohung mittels Waffe Gewalt gegen Sachen (Sachbeschädigung) Körperl. Gewalt gegen Personen Körperl. Gewalt gegen Personen mit Gegenständen (außer Waffen) Körperl. Gewalt gegen Personen mit Waffe Übergriff mit schweren Verletzungen Arbeitsplatz-Wechsel (AW) vorübergehende Dienstunfähigkeit (DU) dauernde Dienstunfähigkeit (DU) bzw. Arbeitsunfähigkeit (AU auf Dauer) Hausverbot Strafanzeige / Strafantrag B eh ör de A m t La nd es be tr ie b O pf er Ta tv er dä ch tig e Ü be rg rif fs -K at eg or ie n (n ur d ie h öc hs te K at eg or ie b en en ne n) Fo lg en fü r O pf er Fo lg en fü r Tä te r G es am t ( oh ne Po liz ei vo llz ug ) 1. 85 2 1. 71 6 13 6 8% 93 2 1. 09 8 43 7 1. 68 9 31 1. 08 5 49 0 33 11 38 15 8 35 2 2 3 20 0 23 6 37 3 * D at en w er de n vo n de r B IS g es on de rt er ho be n ** ve rä nd er te D at en er fa ss un g Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 6 ne u! Ü be rgr iff e 20 18 Ü be rgr iff e 20 17 Ve rä nd er - un ge n gg ü. 20 17 a bs ol ut Ve rä nd er - un ge n gg ü. 20 17 pr oz en tu al weiblich männlich weiblich männlich unbekannt Beschimpfung / Beleidigung Bedrohung mittels Worten oder Gesten Bedrohung mittels Gegenständen (außer Waffen) Bedrohung mittels Waffe Gewalt gegen Sachen (Sachbeschädigung) Körperl. Gewalt gegen Personen Körperl. Gewalt gegen Personen mit Gegenständen (außer Waffen) Körperl. Gewalt gegen Personen mit Waffe sexuelle Grenzverletzungen Übergriff mit schweren Verletzungen Arbeitsplatz-Wechsel (AW) vorübergehende Dienstunfähigkeit (DU) dauernde Dienstunfähigkeit (DU) bzw. Arbeitsunfähigkeit (AU auf Dauer) Hausverbot Strafanzeige / Strafantrag R ec hn un gs ho f 0 0 B ür ge rs ch af ts ka nz le i 0 1 -1 Se na ts ka nz le i 3 0 3 0 3 0 3 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 La nd es be tr ie b R at ha us Se rv ic e 0 0 Pe rs on al am t 0 1 -1 -1 00 % La nd es be tr ie b ZA F/ AM D 0 0 La nd es be tr ie b ZP D 0 1 -1 -1 00 % Ju st iz be hö rd e 0 0 0 Ju st iz ka ss e 3 3 4 0 0 3 0 0 3 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 2 1 St ra fv ol lz ug 13 3 15 7 -2 4 -1 5% 48 13 8 8 12 5 0 77 20 2 0 0 26 8 0 9 2 0 7 0 0 12 8 O be rv er w al tu ng sg er ic ht 3 0 3 3 2 0 2 1 1 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 Ve rw al tu ng sg er ic ht 6 0 6 3 3 0 6 0 0 5 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 O be rla nd es ge ric ht 1 0 1 2 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 St aa ts an w al ts ch af t 7 0 7 5 2 1 6 0 6 1 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 2 So zi al ge ric ht 2 2 0 0% 2 0 1 1 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 Ar be its ge ric ht 1 0 1 0 2 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 Am ts ge ric ht e 25 24 1 4% 18 25 6 16 3 8 13 2 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 6 2 B eh ör de fü r S ch ul e un d B er uf sb ild un g* * 9 6 3 50 % 5 4 0 9 0 0 1 0 0 0 8 0 0 1 0 0 0 0 0 9 La nd es be tr ie b H am bu rg er V H S 4 4 0 0% 2 2 0 4 0 2 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 B eh ör de fü r W is se ns ch af t, Fo rs ch un g un d G le ic hs te llu ng 0 0 U ni ve rs itä t H am bu rg 34 63 -2 9 -4 6% 10 25 15 17 3 29 2 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 St aa ts - u nd U ni ve rs itä ts bi bl io th ek 4 5 -1 -2 0% 2 2 2 2 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 Te ch ni sc he U ni ve rs itä t H am bu rg 1 3 -2 -6 7% 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 H oc hs ch ul e fü r A ng ew an dt e W is se ns ch af te n 0 2 -2 -1 00 % H af en C ity U ni ve rs itä t 0 0 H oc hs ch ul e fü r M us ik u nd Th ea te r 0 0 H oc hs ch ul e fü r b ild en de K ün st e 0 0 B eh ör de fü r K ul tu r u nd M ed ie n 2 0 2 2 0 1 1 0 2 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 B eh ör de fü r A rb ei t, So zi al es , Fa m ili e un d In te gr at io n 10 12 -2 -1 7% 5 5 2 8 0 5 3 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 Ü be rg rif fe g eg en M ita rb ei te rin ne n un d M ita rb ei te r 2 01 8 B eh ör de Am t La nd es be tr ie b O pf er Ta tv er dä ch tig e Ü be rg rif fs -K at eg or ie n (n ur d ie h öc hs te K at eg or ie b en en ne n) Fo lg en fü r O pf er Fo lg en fü r Tä te r Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 7 Anlage 2 ne u! Ü be rgr iff e 20 18 Ü be rgr iff e 20 17 Ve rä nd er - un ge n gg ü. 20 17 a bs ol ut Ve rä nd er - un ge n gg ü. 20 17 pr oz en tu al weiblich männlich weiblich männlich unbekannt Beschimpfung / Beleidigung Bedrohung mittels Worten oder Gesten Bedrohung mittels Gegenständen (außer Waffen) Bedrohung mittels Waffe Gewalt gegen Sachen (Sachbeschädigung) Körperl. Gewalt gegen Personen Körperl. Gewalt gegen Personen mit Gegenständen (außer Waffen) Körperl. Gewalt gegen Personen mit Waffe sexuelle Grenzverletzungen Übergriff mit schweren Verletzungen Arbeitsplatz-Wechsel (AW) vorübergehende Dienstunfähigkeit (DU) dauernde Dienstunfähigkeit (DU) bzw. Arbeitsunfähigkeit (AU auf Dauer) Hausverbot Strafanzeige / Strafantrag B eh ör de Am t La nd es be tr ie b O pf er Ta tv er dä ch tig e Ü be rg rif fs -K at eg or ie n (n ur d ie h öc hs te K at eg or ie b en en ne n) Fo lg en fü r O pf er Fo lg en fü r Tä te r La nd es be tr ie b Er zi eh un g un d B er at un g 41 64 -2 3 -3 6% 24 25 4 38 0 2 5 3 0 4 21 6 0 2 0 0 0 0 3 11 Jo bc en te r t ea m .a rb ei t.H am bu rg 41 8 42 5 -7 -2 % 30 0 12 7 96 33 2 12 26 9 10 9 4 1 20 15 0 0 0 0 4 7 0 13 9 29 B eh ör de fü r G es un dh ei t u nd Ve rb ra uc he rs ch ut z 36 14 22 15 7% 83 0 20 16 0 26 10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 B eh ör de fü r U m w el t u nd E ne rg ie 0 0 B eh ör de fü r S ta dt en tw ic kl un g un d W oh ne n 0 0 La nd es be tr ie b G eo in fo rm at io n un d Ve rm es su ng 3 0 3 0 3 0 5 0 2 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 B eh ör de fü r W irt sc ha ft, V er ke hr un d In no va tio n 10 13 -3 -2 3% 5 14 2 9 0 1 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 La nd es be tr ie b St ra ße n, B rü ck en un d G ew äs se r 1 7 -6 -8 6% 2 2 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 B eh ör de fü r I nn er es u nd S po rt , Am t A , 0 0 Ei nw oh ne rz en tr al am t 72 15 5 -8 3 -5 4% 50 32 10 68 1 29 32 0 1 0 9 1 0 0 0 0 1 0 10 14 Po liz ei (o hn e Po liz ei vo llz ug ) 20 10 2 -8 2 -8 0% 0 20 2 18 0 20 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Po liz ei vo llz ug * Fe ue rw eh r 97 77 20 26 % 11 16 0 17 81 7 21 19 5 3 4 44 0 1 1 0 0 4 0 0 96 La nd es am t f ür Ve rf as su ng ss ch ut z 0 0 La nd es be tr ie b Ve rk eh r 51 77 -2 6 -3 4% 19 40 4 48 0 38 8 3 0 0 2 0 0 7 0 0 0 0 4 13 Fi na nz be hö rd e 2 0 2 2 0 0 2 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 K as se .H am bu rg 12 19 -7 -3 7% 6 6 0 12 0 11 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 5 St eu er ve rw al tu ng 32 32 0 0% 12 20 5 27 2 19 11 0 0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 1 3 La nd es be tr ie b G eb äu de re in ig un g H am bu rg 0 0 La nd es be tr ie b Im m ob ili en u nd G ru nd ve rm ög en 0 0 La nd es be tr ie b Sc hu lb au H am bu rg 84 1 83 83 00 % 2 82 2 82 0 62 11 2 0 4 4 1 0 0 0 0 0 0 0 3 B ez irk sa m t H am bu rg -M itt e 57 94 -3 7 -3 9% 54 9 9 48 0 33 18 2 0 3 0 1 0 3 0 0 0 0 2 2 B ez irk sa m t A lto na 24 8 65 18 3 28 2% 74 17 4 10 1 14 5 2 79 78 8 2 3 76 0 2 0 2 2 0 2 5 3 B ez irk sa m t E im sb üt te l 46 62 -1 6 -2 6% 23 28 11 35 0 32 14 0 0 0 0 0 0 1 0 0 2 0 1 0 B ez irk sa m t H am bu rg -N or d 74 77 -3 -4 % 52 22 26 51 0 51 18 3 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 5 0 B ez irk sa m t W an ds be k 10 3 98 5 5% 70 35 42 57 4 72 25 0 0 4 2 0 0 0 0 0 1 0 11 3 B ez irk sa m t B er ge do rf 58 79 -2 1 -2 7% 52 6 15 44 0 34 19 3 0 2 0 0 0 5 0 0 0 0 0 1 B ez irk sa m t H ar bu rg 74 11 0 -3 6 -3 3% 28 46 17 58 6 48 23 0 0 1 2 0 0 0 0 0 0 0 5 5 Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 8 ne u! Ü be rgr iff e 20 18 Ü be rgr iff e 20 17 Ve rä nd er - un ge n gg ü. 20 17 a bs ol ut Ve rä nd er - un ge n gg ü. 20 17 pr oz en tu al weiblich männlich weiblich männlich unbekannt Beschimpfung / Beleidigung Bedrohung mittels Worten oder Gesten Bedrohung mittels Gegenständen (außer Waffen) Bedrohung mittels Waffe Gewalt gegen Sachen (Sachbeschädigung) Körperl. Gewalt gegen Personen Körperl. Gewalt gegen Personen mit Gegenständen (außer Waffen) Körperl. Gewalt gegen Personen mit Waffe sexuelle Grenzverletzungen Übergriff mit schweren Verletzungen Arbeitsplatz-Wechsel (AW) vorübergehende Dienstunfähigkeit (DU) dauernde Dienstunfähigkeit (DU) bzw. Arbeitsunfähigkeit (AU auf Dauer) Hausverbot Strafanzeige / Strafantrag B eh ör de Am t La nd es be tr ie b O pf er Ta tv er dä ch tig e Ü be rg rif fs -K at eg or ie n (n ur d ie h öc hs te K at eg or ie b en en ne n) Fo lg en fü r O pf er Fo lg en fü r Tä te r G es am t ( oh ne Po liz ei vo llz ug ) 1. 78 7 1. 85 2 -6 5 -4 % 98 1 1. 06 4 42 0 1. 38 2 41 98 5 47 0 42 7 50 21 2 18 3 35 4 6 22 2 20 5 33 8 * D at en w er de n vo n de r B IS g es on de rt er ho be n ** ve rä nd er te D at en er fa ss un g Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 9 B eh ör de / A m t / La nd es be tr ie b M aß na hm en , d ie im Z ei tr au m v om 2 3. 06 .2 01 7 bi s 21 .0 3. 20 19 z um S ch ut z de r B es ch äf tig te n er gr iff en w ur de n A us bi ld un g de r A nw är te r u nd A nw är te rin ne n fü r d en J us tiz vo llz ug sd ie ns t, La uf ba hn gr up pe 1 , 2 . E in st ie gs am t: N eb en d er V er m itt lu ng k om m un ik at iv er u nd in te rk ul tu re lle r K om pe te nz en , U nt er ric ht se in he ite n zu S ub ku ltu r, po lit is ch en u nd re lig iö se n E xt re m is m us (i n K oo pe ra tio n m it Le ga to , K ur sw ec hs el u nd d em L K A ) i ns be so nd er e di e S po rt- u nd E TR - A us bi ld un g (E TR : E ig en si ch er un g un d Tr an sp or t) m it fo lg en de n S ch w er pu nk te n: - K o n fl ik tm a n a g e m e n t  „A u s  d e r  P ra x is  f ü r  d ie  P ra x is “ - D ee sk al at io n al s In te rv en tio ns m od el l - G ef äh rli ch e G eg en st än de - Fe ss el n - D ur ch su ch un g vo n P er so ne n - H el m -, S ch ild - u nd P fe ffe rs pr ay tra in in g (H S P -T ra in in g) - P fe ffe rs pr ay tra in in g - Zu gr iff st ra in in g - K om m un ik at io n in S tre ss si tu at io ne n - M eh rz w ec ke in sa tz st oc k (M E S ) - W af fe nl os e S el bs tv er te id ig un g Zu de m w ur de d er B er ei ch S po rt- u nd E TR -A us bi ld un g du rc h di e A uf na hm e de r L ei st un ge n in d ie L au fb ah np rü fu ng in d er ne ue n A us bi ld un gs - u nd P rü fu ng so rd nu ng (b in de nd a b 18 .0 3. 20 19 ) a uf ge w er te t. Fo rt bi ld un gs an ge bo t d er J us tiz vo llz ug ss ch ul e, R ef er at fü r A us - u nd F or tb ild un g, fü r d as P er so na l d er Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n: U m d en S ch ut z de r B es ch äf tig te n ge ge n G ew al t z u ve rb es se rn v er fo lg t d ie J us tiz vo llz ug ss ch ul e be i d en a ng eb ot en en Fo rtb ild un gs m aß na hm en v er sc hi ed en e in ha ltl ic he F or tb ild un gs st ra te gi en . D az u ge hö rt di e S po rt- u nd G es un dh ei ts fö rd er un g, di e ne be n de n M aß na hm en d er s po rtl ic he n Fi tn es s de n ge sa m te n B er ei ch d es E TR -T ra in in gs (E ig en si ch er un g un d Tr an sp or t) un d di e A us bi ld un g de r S po rtü bu ng sl ei te r/i nn en fü r d as E TR -T ra in in g um fa ss t, di e Fo rtb ild un g im B er ei ch d er ko m m un ik at iv en u nd in te rk ul tu re lle n K om pe te nz en m it Fo rtb ild un gs m aß na hm en z u ei nz el ne n B ev öl ke ru ng sg ru pp en , z um U m ga ng m it ps yc hi sc h A uf fä lli ge n un d zu in te rk ul tu re lle n K on fli kt st ile n un d al s ei ne n w ei te re n B er ei ch d as A ng eb ot v on Fo rtb ild un gs m aß na hm en i n de n Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n w ie z .B . E rs ts pr ec he r b ei G ei se lla ge . D ie s be in ha lte t f ol ge nd e Fo rtb ild un ge n im E in ze ln en : Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 10 Anlage 3 B eh ör de / A m t / La nd es be tr ie b M aß na hm en , d ie im Z ei tr au m v om 2 3. 06 .2 01 7 bi s 21 .0 3. 20 19 z um S ch ut z de r B es ch äf tig te n er gr iff en w ur de n Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n - W af fe nl os e S el bs tv er te id ig un g au f e ng em R au m - M eh rz w ec ke in sa tz st oc k (M E S ), H an dl in g un d B lo ck te ch ni ke n - K on fli kt - u nd D ee sk al at io ns m an ag em en t - G ef äh rli ch e G eg en st än de - P fe ffe rs pr ay - U m ga ng m it in te rk ul tu re lle n K on fli kt st ile n - U m ga ng m it ps yc hi sc h au ffä lli ge n G ef an ge ne n - S pr ac hk ur se fü r d en V ol lz ug sa llt ag : T ür ki sc h, S pa ni sc h, E ng lis ch u nd S er bi sc h - La nd es - u nd B ev öl ke ru ng sk un de u nt er v ol lz ug ss pe zi fis ch er B et ra ch tu ng : N or da fri ka ni sc he M itt el m ee rs ta at en , A fg ha ni st an , S yr ie n, B ul ga rie n, R um än ie n, R us sl an d un d Tü rk ei Fl an ki er t u nd u nt er st üt zt w er de n di e S po rt- u nd E TR -F or tb ild un ge n du rc h di e R ek ru tie ru ng u nd A us bi ld un g zu kü nf tig er E TR - S po rtü bu ng sl ei te r, di e pr ax is be gl ei te nd in d en A ns ta lte n di e B ed ie ns te te n fo rtb ild en . D ie F or tb ild un ge n fin de n re ge lh af t i n de n A ns ta lte n st at t u nd u m fa ss en n eb en d en o .g . T he m en w ie F es se lu ng en , T ra ns po rtt ec hn ik en , H S P (H el m -, S ch ild -u . P fe ffe rs pr ay tra in in g) a uc h di e S el bs tv er te id ig un g im B ür o, im B et rie b un d Zu gr iff st ec hn ik en . D ie se F or tb ild un ge n w er de n in de n Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n re ge lh af t a ng eb ot en u nd d ie B ed ie ns te te n m it m in d. d re i T ra in in gs ei nh ei te n im B er ei ch E TR tra in ie rt. So nd er m aß na hm en Zu d en S on de rm aß na hm en z äh le n di ve rs e D ie ns ta nw ei su ng en fü r g ef äh rd en de S itu at io ne n w ie z .B . d ie N ac ht di en st ve rfü gu ng , d as V or ha lte n de r b es on de re n S ch ut za us rü st un g, N eu be sc ha ffu ng u nd tu rn us m äß ig er E rs at z vo n S ch ut za us rü st un g, d ie A la rm pl än e un d z. B . a uc h ba ul ic he M aß na hm en , d ie d ie S ic he rh ei ts la ge v er be ss er n. Si ch er he it an d en G er ic ht en u nd d en S ta at sa nw al ts ch af te n G rü nd un g ei ne r M ob ile n E in sa tz gr up pe fü r a lle D ie ns ts te lle n de r J us tiz z ur E rh öh un g de r S ic he rh ei t i n de n G er ic ht en u nd S ta at sa nw al ts ch af te n - B es ch af fu ng v on S tic hs ch ut zw es te n fü r d ie J us tiz w ac ht m ei st er /in ne n - ba ul ic he M aß na hm en , d ie d ie S ic he rh ei ts la ge v er be ss er n (z . B . U m ba u S er vi ce sc ha lte r d er S oz ia lg er ic ht e (V er kü rz un g Fl uc ht w eg ) - S ic he ru ng sm aß na hm en in d en Z ug an gs be re ic he n - E in sa tz v on A la rm ie ru ng s- u nd Ü be rw ac hu ng sa nl ag en s ow ie V id eo te ch ni k - A la rm pl än e - Tr en nu ng ö ffe nt lic he r v on n ic ht ö ffe nt lic he n B er ei ch en Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 11 B eh ör de / A m t / La nd es be tr ie b M aß na hm en , d ie im Z ei tr au m v om 2 3. 06 .2 01 7 bi s 21 .0 3. 20 19 z um S ch ut z de r B es ch äf tig te n er gr iff en w ur de n Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n - B au lic he u nd rä um lic he S ic he ru ng s en si bl er B er ei ch e - In st al la tio n P C -g es tü tz te r N ot ru fs ys te m e - E in ric ht un g vo n ze nt ra le n A la rm nu m m er n - V er an la ss un g si tz un gs po liz ei lic he r M aß na hm en b ei k on kr et en G ef äh rd un gs hi nw ei se n - D u rc h fü h ru n g  v o n  „ A b d e c k u n g s m a ß n a h m e n “  im  E in ze lf a ll - di ve rs e D ie ns ta nw ei su ng en fü r p ot en zi el l g ef äh rli ch e S itu at io ne n w ie z .B . d ie N ac ht di en st ve rfü gu ng - D er Z ug an g zu m S tra fju st iz ge bä ud e is t f ür d ie Ö ffe nt lic hk ei t n ur n ac h ei ne r P er so ne nk on tro lle m ög lic h. D ar üb er h in au s be st eh t f ür d ie R ic ht er sc ha ft di e M ög lic hk ei t, be i e in er k on kr et en G ef äh rd un g (e tw a au fg ru nd e in es a kt ue lle n S tra fv er fa hr en s) ei ne n P ar kp la tz im In ne nh of d es G eb äu de s zu n ut ze n, u m v on d or t a us d ire kt in d as G eb äu de z u ge la ng en . H in zu zi eh un g de s LK A s ow ei t e rfo rd er lic h. - B e im  F in a n zg e ri c h t  w u rd e  d ie  F lu re in g a n g s tü r  v e rr ie g e lt ,  s o  d a s s  P u b lik u m  d e n  „ in te rn e n “  B e re ic h (G e s c h ä ft s s te lle /R e c h ts a n tr a g s d ie n s t)  n u r  n a c h  v o rh e ri g e r  „F re ig a b e “  b e tr e te n  k a n n . - B ei d er S ta at sa nw al ts ch af t i st d ie E rw ei te ru ng d es V id eo üb er w ac hu ng ss ys te m s am G eb äu de G or ch -F oc k- W al l 1 5 um m eh re re z us ät zl ic he K am er as in d ie W eg e ge le ite t w or de n. V e rt e ile n  d e r  B ro s c h ü re  f ü r  s c h u lis c h e  F ü h ru n g s k rä ft e  „ Ü b e rg ri ff e  u n d  G e w a lt  g e g e n  B e s c h ä ft ig te “ • H a n d re ic h u n g  f ü r  S c h u lle it u n g e n • C h e c k lis te  z u m  V o rg e h e n  b e i  G e w a lt D ie ns tv er ei nb ar un g zu fa ire m V er ha lte n am A rb ei ts pl at z in d er B S B (ü be ra rb ei te t O kt ob er 2 01 6) • D e fi n it io n  v o n  u n fa ir e m  V e rh a lt e n • H a n d lu n g s a b fo lg e  u n d  V e ra n tw o rt lic h k e it e n  b e i  K o n fl ik tl ö s u n g e n  /  u n fa ir e m  V e rh a lt e n B er at un gs st el le fü r K ris en u nd A bh än gi gk ei ts pr ob le m e (B S T) a m L an de si ns tit ut fü r L eh re rb ild un g un d S ch ul en tw ic kl un g (L I) • E rs ta n la u fs te lle  f ü r  a lle  B e s c h ä ft ig te n  b e i  b e ru fl ic h e n  ( u n d  /  o d e r)  p ri v a te n  K ri s e n ,  K o n fl ik te n ,  P ro b le m e n • B e ra tu n g ,  In fo rm a ti o n ,  W e it e rv e rm it tl u n g  a n  e x te rn e  F a c h le u te ,  C o a c h in g S ys te m is ch e S ch ul be ra tu ng en z um U m ga ng m it R eg el n im S ch ul al lta g Fo rtb ild un gs an ge bo te fü r s ch ul is ch es P er so na l z um U m ga ng m it K on fli kt en u nd G ew al t ( si eh e un te n N r. 5 bi s 7) S ch ul be ra tu ng en z ur V er an ke ru ng v on R eg el n im S ch ul al lta g (S ch w er pu nk t K on fli kt e un d G ew al t) Fa ch lic he U nt er st üt zu ng u nd B er at un g vo n sc hu lin te rn en K ris en te am s D ok um en ta tio n de r s ch ul is ch en G ew al tm el du ng en (G ew al tk rim in al itä ts de lik te ), in kl . d er V or fä lle , b ei d en en s ch ul is ch es P er so na l b et ro ffe n is t. Te le fo ni sc he B er at un g de r S ch ul en u nd g gf . d er B et ro ffe ne n na ch e nt sp re ch en de n M el du ng en v on V or fä lle n Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n S K A 2 1/ 16 59 4 Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 12 B eh ör de / A m t / La nd es be tr ie b M aß na hm en , d ie im Z ei tr au m v om 2 3. 06 .2 01 7 bi s 21 .0 3. 20 19 z um S ch ut z de r B es ch äf tig te n er gr iff en w ur de n Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n Ze nt ru m D eu ts ch a ls F re m ds pr ac he (D aF ) V er be ss er un g de r E m pf an gs -/B er at un gs si tu at io n im D aF -A nm el de bü ro in d er S ch an ze ns tra ße d ur ch e in en z us ät zl ic he n B er at un gs ra um . Ze nt ru m D eu ts ch a ls F re m ds pr ac he (D aF ): M eh r A uf si ch ts pe rs on al b ei D aF -P rü fu ng en m it ho he r K an di da te nz ah l, w od ur ch di e P rü fe rin ne n un d P rü fe r u nd P rü fu ng sv er an tw or tli ch en u nt er st üt zt w er de n un d ko nf lik th af te n S itu at io ne n be ss er vo rg eb eu gt b zw . b eg eg ne t w er de n ka nn . D aF -A nm el du ng : E rh öh un g de r S ch lie ßd ie ns tp rä se nz a n di ve rs en S ta nd or te n au ch a ls S ic he rh ei ts m aß na hm e D aF -A nm el du ng : g ez ie lte r E in sa tz v on m än nl ic he n M ita rb ei te rn in d er B er at un g vo r a lle m b ei h oh em A uf ko m m en d er K un ds ch af t D aF -A nm el du ng : N ut zu ng e in er C lo ud /C ha t ü be r P C z ur s ch ne lle n V er st än di gu ng u nt er d en B er at er in ne n un d B er at er a uc h in b ed ro hl ic he n S itu at io ne n D aF : i n de n K ur se n se lb st w er de n w ei te rh in fo lg en de M aß na hm en g et ro ffe n: -F or tb ild un g de r K ur sl ei te nd en (K L) z u Th em en U m ga ng m it sc hw ie rig en T N , D ee sk al at io ns st ra te gi en , K on fli kt m an ag em en t us w . -U nt er st üt zu ng d ur ch e in en V er m itt le r/Ü be rs et ze r z ur K lä ru ng v on K on fli kt si tu at io ne n -I nf or m at io n de r T N z u V er ha lte ns re ge ln im K ur sb es uc h, in F or m v on m eh rs pr ac hi ge n P la ka te n un d In fo ze tte ln . -E in sa tz v on m eh rs pr ac hi ge n S ch lie ßd ie ns te n D aF -A nm el du ng : i n de n B er at un gs ze ite n si nd im m er m eh re re B es ch äf tig te a nw es en d, s o da ss k ei ne B er at un gs si tu at io ne n en ts te he n, in d en en e in e B es ch äf tig te a lle in e m it ei ne r K un de n od er e in em K un de n is t. R eg el m äß ig e S ch ul un ge n de r M ita rb ei te rin ne n un d M ita rb ei te r d es C am pu sc en te rs a nh an d ei ne s Le itf ad en s zu m U m ga ng m it B es ch w er de n, K on fli kt en u nd B ed ro hu ng en . A nw en du ng d er D ee sk al at io ns so ftw ar e N et A la rm P ro im C am pu sc en te r u nd a n w ei te re n A rb ei ts pl ät ze n. D ie S of tw ar e er m ög lic ht e in e un au ffä lli ge A la rm ie ru ng v on K ol le gi nn en u nd K ol le ge n üb er d en P C -A rb ei ts pl at z. B et rie b ei ne r B es ch w er de st el le fü r S tu di er en de n ac h de m A G G a ls p rä ve nt iv e D ee sk al at io ns m aß na hm e. U m ba u de r I nn en ei nr ic ht un g vo n B er at un gs rä um en d es C am pu s- C en te rs z ur V er be ss er un g de r A us w ei ch m ög lic hk ei te n in N ot fä lle n S ei t A pr il 20 17 v er fü gt d ie U H H ü be r e in e ze nt ra le K oo rd in ie ru ng ss te lle fü r d as B ed ro hu ng s- u nd K ris en m an ag em en t. A n b ri n g e n  v o n  A u s h ä n g e n  ü b e r  d a s  „ V e rh a lt e n  b e i  W a ff e n g e w a lt “  a n  d e n  T ü re n  d e r  G e b ä u d e  d e r  H A W  H a m b u rg . B ei S an ie ru ng en u nd U m ba ut en w er de n gr un ds ät zl ic h m ög lic he p la ne ris ch e, b au lic he u nd te ch ni sc he M aß na hm en z um T h e m a  „ G e w a lt  g e g e n  B e s c h ä ft ig te “  e rö rt e rt . U ni ve rs itä t H am bu rg H oc hs ch ul e fü r A ng ew an dt e W is se ns ch af te n H am bu rg er V H S Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 13 B eh ör de / A m t / La nd es be tr ie b M aß na hm en , d ie im Z ei tr au m v om 2 3. 06 .2 01 7 bi s 21 .0 3. 20 19 z um S ch ut z de r B es ch äf tig te n er gr iff en w ur de n Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n Zu ga ng sb es ch rä nk un g in d en L es es äl en u nd A us le ih ze nt ru m a b 22 .0 0 U hr n ur n oc h fü r e in ge tra ge ne N ut ze r N ac hr üs tu ng v on D ur ch ga ng s- u nd A uß en tü re n m it Fl uc ht tü rs te ue ru ng , A la rm si re ne n E rte ilu ng v on in sg es am t n eu n H au sv er bo te n zu r G ef ah re na bw eh r B eh ör de fü r K ul tu r u nd M ed ie n B ea uf tra gu ng v on Ü be rfa ll- A la rm -G eb er n in a lle n A us st el lu ng sg eb äu de n de r G ed en ks tä tte (i nk l. A uß en st el le n) , S ic he rh ei ts di en st u nd P ol iz ei w er de n du rc h B et ät ig un g be na ch ric ht ig t E in sa tz e in es S ic he rh ei ts di en st es in E in ric ht un ge n m it G ef äh rd un gs po te nz ia l. V er m ei du ng v on G eg en st än de n in d en E in ric ht un ge n m it ge w al tb er ei te m K lie nt el , d ie a ls W af fe d ie ne n kö nn en . D op pe lb es et zu ng v on S ch ic ht en in d en E in ric ht un ge n m it ge w al tb er ei te m K lie nt el . D ee sk al at io ns tra in in gs fü r F ac hk rä fte in E in ric ht un ge n m it G ef äh rd un gs po te nz ia l. E ng e A bs tim m un g m it de r ö rtl ic he n P ol iz ei z um E in sa tz b ei G ew al t; be i B ed ar f G ef äh rd er an sp ra ch e im V or fe ld . A no rd nu ng v on R uf be re its ch af te n in b es on de re n G ef ah re nl ag en . E in fü hr un g ei ne s an de re n S ch ic ht m od el ls m it ve rb es se rte r P er so na la us st at tu ng in e in er E in ric ht un g m it ge w al tb er ei te m K lie nt el . E rs te llu n g  e in e s  F ilm s  „ S ic h e rh e it  i m  J o b c e n te r“  z u  d e n  T h e m e n  A R E  ( A la rm ru f  E D V  u n d  R o lle n v e rt e ilu n g  i m  K o n fl ik tf a ll  im   S in ne A B C M od el l) un d A M O K -A la rm (V er ha lte n im N ot fa ll) . D ur ch fü hr un g vo n S ic he rh ei ts ta ge n in d en S ta nd or te n vo n Jo bc en te r t ea m .a rb ei t.h am bu rg (S ic he rh ei ts tra in in g A R E , A B C - M od el l, S el bs tb eh au pt un g, A m ok -S ch ul un g, E rg on om ie -B er at un g, T ra in in g am D ef ib ril la to r) . A m t G , B er ei ch d er B er at un gs st el le C as a B la nc a: - K ol le gi al e U nt er st üt zu ng fü r b et ro ffe ne K ol le gi nn en u nd K ol le ge n - E in üb un g vo n K om m un ik at io ns st ra te gi en fü r k rit is ch e S itu at io ne n in S up er vi si on u nd R ol le ns pi el en - Ü be ra rb ei tu ng d es in te rn en S ic he rh ei ts st an da rd s A m t V , B er ei ch A rb ei tn eh m er sc hu tz -V 3 - A S 2- : - E in ba u ei ne r V er ei nz el un gs an la ge in d er B ill st r. 80 - Fe st le gu ng in e in er V er fa hr en sa nw ei su ng : B es ic ht ig un ge n in R is ik ob et rie be n zu z w ei t - D ur ch fü hr un g de r G ef äh rd un gs be ur te ilu ng p sy ch is ch e B el as tu ng A m t V , B er ei ch B uß ge ld - u nd R ec hn un gs st el le -V 3- A S 1 03 -: - B et rie bs ko nt ro lle n si nd in a lle r R eg el z u zw ei t d ur ch zu fü hr en -B es uc h is t a nw es en de n K ol le gi nn en u nd K ol le ge n vo rh er a nz uk ün di ge n. W äh re nd d es B es uc he s is t s ic he rz us te lle n, d as s di e in fo rm ie rte n K ol le gi nn en / K ol le ge n si ch a n ih re m A rb ei ts pl at z be fin de n, u m g gf . M aß na hm en im F al le e in er tä tli ch en A us ei na nd er se tz un g zu tr ef fe n od er d ee sk al ie re nd z u w irk en . B ei z u er w ar te nd en k on fli kt be la de ne n G es pr äc he n si nd d ie G es pr äc he in e in em D op pe lb ür o zu fü hr en . B eh ör de fü r G es un dh ei t un d V er br au ch er sc hu tz Jo bc en te r te am .a rb ei t.h am bu rg S ta at s- u nd U ni ve rs itä ts bi bl io th ek La nd es be tri eb E rz ie hu ng u nd B er at un g (L E B ) Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 14 B eh ör de / A m t / La nd es be tr ie b M aß na hm en , d ie im Z ei tr au m v om 2 3. 06 .2 01 7 bi s 21 .0 3. 20 19 z um S ch ut z de r B es ch äf tig te n er gr iff en w ur de n Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n Ve rb es se ru ng / B es ch af fu ng v on A us rü st un gs ge ge ns tä nd en u nd E in sa tz m itt el n A us rü st un g de r F un ks tre ife nw ag en d er P ol iz ei ko m m is sa ria te (P K ) u nd W as se rs ch ut zp ol iz ei ko m m is sa ria te (W S P K ) m it ba lli st is ch er S ch ut za us st at tu ng V er be ss er un g de r K ör pe rs ch ut za us st at tu ng d er A la rm ab te ilu ng H am bu rg u nd d es E in sa tz zu ge s de r W as se rs ch ut zp ol iz ei (W S P ) s ow ie A ns ch af fu ng v on B ra nd sc hu tz ha ub en B es ch af fu ng v on S pu ck sc hu tz ha ub en B es ch af fu ng d es M eh rz w ec ke in sa tz st oc ke s (M E S ) f ür B ea m te d er A la rm ab te ilu ng H am bu rg E nt w ic kl un g ei ne r A uß en tra ge hü lle fü r b al lis tis ch e S ch ut zw es te n fü r B ea m te d es m ot or is ie rte n S tre ife nd ie ns te s A us st at tu ng d er P ol iz ei ko m m is sa ria te (P K ) 1 4 un d 15 m it B od yc am s; S ch ul un g fü r K rä fte d er L an de sb er ei ts ch af ts po liz ei u nd de r P K B es ch af fu ng v on In fe kt io ns sc hu tz -S et s B es ch af fu ng v on H oc hd ru ck fe ue rlö sc he rn fü r a lle P K B es ch af fu ng e in es s on de rg es ch üt zt en F ah rz eu gs V er be ss er un g de r W af fe na us st at tu ng B es ch af fu ng v on M at er ia l d er m ed iz in is ch en E rs tv er so rg un g: T ou rn iq ue ts u nd O LE A S (D ru ck ve rb an d) A us st at tu ng d er F un ks tre ife nw ag en d er V er ke hr sd ire kt io n m it du rc hs ch la gh em m en de r F ol ie a uf d en S ch ei be n A us st at tu ng v on T ar ifb es ch äf tig te n de s La nd es kr im in al am ts (L K A ) m it R ei zs to ffs pr üh ge rä te n un d ba lli st is ch en S ch ut zw es te n Te ch ni sc h / o rg an is at or is ch e M aß na hm en : V er be ss er un g de r L ie ge ns ch af ts si ch er un g du rc h S ic he rh ei ts ve rg la su ng , T ür co de s, Z ug an gs ko nt ro lle n du rc h B ed ie ns te te , E rs te llu ng v on e nt sp re ch en de n A la rm ka le nd er n un d H au ss ic he ru ng sb ef eh le n, V id eo üb er w ac hu ng B au lic he S ch ut zm aß na hm en s ic he rh ei ts re le va nt er G eb äu de D ie V er be ss er un g vo n E in ric ht un ge n un d A us st at tu ng en z ur S ic he ru ng d er P ol iz ei be am te n, d er D ie ns ts te lle n un d de r Fa hr ze ug e is t d ar üb er h in au s st än di ge A uf ga be . R eg el ha fte A us - u nd F or tb ild un g im R ah m en d es P K -in te rn en P ol iz ei tra in in gs A nl as sb ez og en e D ie ns tu nt er ric ht e un d S ch ul un ge n E in w oh ne rz en tra la m t Im O kt ob er 2 01 8 w ur de d ur ch d ie A m ts le itu ng e in e A rb ei ts gr up pe z ur E ra rb ei tu ng v on M aß na hm en z ur S te ig er un g de r S ic he rh ei t u nd z um S ch ut z de r B es ch äf tig te n vo r G ew al t e in ge se tz t, di e no ch im M är z 20 19 ih re E rg eb ni ss e vo rle ge n w ird . P ol iz ei Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 15 noch Anlage 3 B eh ör de / A m t / La nd es be tr ie b M aß na hm en , d ie im Z ei tr au m v om 2 3. 06 .2 01 7 bi s 21 .0 3. 20 19 z um S ch ut z de r B es ch äf tig te n er gr iff en w ur de n Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n Fe ue rw eh r D ie in d er A nt w or t a uf d ie S K A 2 1/ 94 81 g en an nt en M aß na hm en w er de n w ei te rh in d ur ch ge fü hr t. W ei te rh in w ur de d as in d er S K A 2 1/ 94 81 g en an nt e K on ze pt u m ge se tz t, üb er d ie b is he rig en T ei ln eh m er in ne n un d Te iln eh m er h in au s di e G ru pp e d er a ls „S o zi a le  A n s p re c h p a rt n e r  (S A P )“    fu n g ie re n d e n  M it a rb e it e ri n n e n  u n d  M it a rb e it e r  im  T h e m e n b e re ic h   D ee sk al at io ns m aß na hm en fo rtz ub ild en , d am it si e al s A ns pr ec hp ar tn er in ne n/ A ns pr ec hp ar tn er a n de n W ac he n vo r O rt zu r V er fü gu ng s te he n. se it 20 17 : B er at un g du rc h ei ne n K om m un ik at io ns ps yc ho lo ge n fü r B es ch äf tig te in d er K un de nb ed ie nu ng (i nk l. A uß en di en st un d LB V P ar kr au m -M an ag em en t) je w ei ls v on M är z bi s S ep te m be r 2 01 7, 2 01 8 un d 20 19 w ird im H au s D , a uf a lle n E ta ge n re ge lm äß ig S ec ur ity -P er so na l ei ng es et zt Fi na nz be hö rd e A us st at tu ng d er P fö rtn er m it H an dy s, u m fü r M ita rb ei te rin ne n un d M ita rb ei te r d ie je de rz ei tig e E rr ei ch ba rk ei t z u ge w äh rle is te n. K as se .H am bu rg U m b a u m a ß n a h m e n  d e s  Z u g a n g s -  u n d  I n fo rm a ti o n s b e re ic h s  „ K u n d e n s e rv ic e “  d e r  K .H H  ( A u fs c h a lt u n g  z u r  P o liz e i,   M öb el fix ie ru ng , R ea lis ie ru ng : 2 01 7) U m se tz un g un d re ge lm äß ig e Ü be rp rü fu ng d es m it de r k rim in al po liz ei lic he n B er at un gs st el le e nt w ic ke lte n S ic he rh ei ts ko nz ep te s A us st at tu ng d er A rb ei ts pl ät ze m it er hö ht em G ef äh rd un gs po te nt ia l m it ei ne r s of tw ar eba si er te n N ot ru fm ög lic hk ei t ( V oc ar io ) Te rm in e m it B es uc he rn w er de n in b au lic h be so nd er s he rg er ic ht et en R äu m en a bg eh al te n, d ie Ü be rg rif fe e rs ch w er en B es uc he rfü hr un g m it Zu ga ng sb es ch rä nk un ge n fü r d as P ub lik um in ne rh al b de s G eb äu de s (e le kt ro ni sc he T ür sc hl ie ßu ng ) E le kt ro ni sc h ge st eu er te r G eb äu de zu ga ng (d iff er en zi er te Ö ffn un gs ze ite n fü r P ub lik um u nd B es ch äf tig te ) D ur ch fü hr un g de r G ef äh rd un gs be ur te ilu ng p sy ch is ch er B el as tu ng en E in sa tz v on W ac h- / S ic he rh ei ts di en st en , A la rm sy st em en u nd F lu ch ttü re n A bs pr ac he n m it K ol le gi nn en u nd K ol le ge n fü r d en F al l e in er G ef ah re ns itu at io n ba ul ic he V er än de ru ng en z ur V er m ei du ng v on K ör pe rk on ta kt E in ze lfa ll H am bu rg W el co m e C en te r: ba ul ic he V er än de ru ng en , z .B . E rh öh un g de s E m pf an gs tre se ns , d am it si tz en de M ita rb ei te r/i nn en a uf A ug en hö he m it st eh en de n K un d/ in ne n si nd E in ze lfa ll Fa ch am t J ug en d- u nd F am ili en hi lfe : A ng eb ot d er s ch rif tli ch en K or re sp on de nz s ta tt pe rs ön lic he r K on ta kt au fn ah m e E in ze lfa ll H un de ko nt ro lld ie ns t: E in sa tz tra in in g zu sa m m en m it de r P ol iz ei La nd es be tri eb V er ke hr B ez irk sa m t H H -M itt e S te ue rv er w al tu ng Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 16 noch Anlage 3 B eh ör de / A m t / La nd es be tr ie b M aß na hm en , d ie im Z ei tr au m v om 2 3. 06 .2 01 7 bi s 21 .0 3. 20 19 z um S ch ut z de r B es ch äf tig te n er gr iff en w ur de n Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n Im R ah m en d er E nt w ic kl un g ne ue r R au m ko nz ep te w er de n in d en G ef äh rd un gs be re ic he n Fl uc ht tü re n m it ei ng ep la nt (S D Z W es t) U m lä uf e zu m V er ha lte n in k rit is ch en S itu at io ne n w er de n re ge lh af t i n de n D ie ns tb es pr ec hu ng en b es pr oc he n. Im V or w eg e er ke nn ba re S itu at io ne n di e G ef ah rp ot en tia l b ei nh al te n kö nn te n, w er de n nu r d ur ch 2 F ac hk rä fte re al is ie rt E s be st eh t g ru nd sä tz lic h di e M ög lic hk ei t f ür e rk en nb ar e kr iti sc he G es pr äc he e in en W ac hd ie ns t h in zu zu zi eh en D as M ita rb ei te ra la rm ie ru ng ss ys te m V O K A R IO is t i n al le n D ie ns ts te lle n de s JA in st al lie rt B er ei ts te llu ng v on D ie ns th an dy s fü r N ot - u nd G ef ah re ns itu at io ne n im A uß en di en st A kt ua lis ie ru ng v on H an dl un gs em pf eh lu ng en z um U m ga ng m it G ef äh rd un gs si tu at io ne n B er ei ts te llu ng v on In fo rm at io ns m at er ia lie n d er k rim in al po liz ei lic he n B er at un gs st el le u nd E rö rte ru ng a uf D ie ns tb es pr ec hu ng en Im B er ei ch d es Z en tra le n Zu fü hr di en st es d es B ez irk sa m te s A lto na w ur de n so w oh l i n de r B es ch af fu ng a rb ei ts sp ez ifi sc he r S ch ut zb ek le id un gs au ss ta ttu ng en (p ol iz ei lic he S ta nd ar d- S ch ut zw es te n) a ls a uc h im K on te xt d er G es pr äc hs fü hr un g un d ge w al tp rä ve nt iv en S ch ul un gs m aß na hm en (q ua rta ls w ei se ) M aß na hm en e rg rif fe n. S ic he rh ei ts di en st a n ei ne m S ta nd or t K on tro lli er te r Z ug an g in s D ie ns tg eb äu de ZA F- S ch ul un g E in ze lfa ll: A ns pr ac he , H au sv er bo te , S tra fa nz ei ge n A nl as sb ez og en er E in sa tz v on S ic he rh ei ts pe rs on al in D ie ns tg eb äu de n de s B ez irk sa m ts . S ei t 0 1. 06 .1 7 zu sä tz lic he r W ac hm an n am N ac hm itt ag im H au pt ge bä ud e de s B ez irk sa m ts . E in sa tz te ch ni sc he r H ilf sm itt el (R uf kr ei se , A la rm kn öp fe , S ch lie ßa ut om at ik ). E rte ilu ng v on H au sv er bo te n zu m S ch ut z de r B es ch äf tig te n vo r Ü be rg rif fe n. G ef äh rd un gs be ur te ilu ng A bh än gi g vo n de r R is ik oe in sc hä tz un g: In an sp ru ch na hm e de r B er at un g du rc h di e P ol iz ei fü r w ei te re F ac hä m te r A bh än gi g vo n de r R is ik oe in sc hä tz un g: E rs te llu ng v on S ic he rh ei ts ko nz ep te n un d N ot fa llp lä ne n fü r w ei te re F ac hä m te r A bh än gi g vo n de r R is ik oe in sc hä tz un g: A bs tim m un g m it de r P ol iz ei z um V or ge he n be i U nt er st üt zu ng se rfo rd er ni s/ N ot ru fe n U nt er w ei su ng d er B es ch äf tig te n A bh än gi g vo n de r R is ik oe in sc hä tz un g: A us st at tu ng d er A rb ei ts pl ät ze w ei te re r F ac hä m te r m it R un dr uf - / N ot ru fs ys te m en B ez irk sa m t H H -N or d B ez irk sa m t A lto na B ez irk sa m t E im sb üt te l Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 17 noch Anlage 3 B eh ör de / A m t / La nd es be tr ie b M aß na hm en , d ie im Z ei tr au m v om 2 3. 06 .2 01 7 bi s 21 .0 3. 20 19 z um S ch ut z de r B es ch äf tig te n er gr iff en w ur de n Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n E in de ut ig e P ro ze ss be sc hr ei bu ng fü r S er vi ce ce nt er M ita rb ei te r/i nn en im U m ga ng m it ve rb al en A tta ck en . A bg ab e de r G es pr äc he a n di e Te am le itu ng . E s w er de n fü r P ub lik um sd ie ns ts te lle n la uf en d ba ul ic he M aß na hm en u m ge se tz t b ei N eu an m ie tu ng en , U m zü ge n in B es ta nd sg eb äu de n od er im R ah m en v on b au lic he n V er än de ru ng en . H ie rb ei w er de n al s M aß na hm en in sb es on de re be rü ck si ch tig t: · Zu ga ng sk on tro lle /B es uc he rs te ue ru ng , w o er fo rd er lic h, z .B . A S D (K lin ge l, G eg en sp re ch an la ge ) · E in ba u vo n Fl uc ht tü re n · E in ba u vo n P an ik sc hl ie ßu ng en · E in ba u vo n S ic he rh ei ts gl as in B ür ot ür en · K un de nf re un dl ic he G es ta ltu ng d er W ar te be re ic he · A us re ic he nd e ku nd en fre un dl ic he B es ch ild er un g · Tr en nu ng v on B es uc he r- u nd P er so na lto ile tte n · M öb lie ru ng sk on ze pt e un te r B er üc ks ic ht ig un g vo n S ic he rh ei ts as pe kt en · H el le B el eu ch tu ng In st al la tio n vo n A la rm ie ru ng ss ys te m en · re ge lh af t V oc ar io · in b es on de rs g ef äh rd et en B er ei ch en A uf sc ha ltu ng z ur P ol iz ei A us ha ng e in er H au so rd nu ng in a lle n D ie ns tg eb äu de n. In fo rm a ti o n  d e r  B e s c h ä ft ig te n  a n h a n d  e in e r  H a n d lu n g s h ilf e  „ P s yc h o lo g is c h e  B e tr e u u n g  z u r  K ri s e n in te rv e n ti o n “. A nb in du ng d es T he m as G ew al tp rä ve nt io n be i d er F ac hk ra ft fü r A rb ei ts si ch er he it (F aS i). G em ei ns am e U nt er su ch un g vo n Ü be rg rif fe n du rc h Fa S i u nd je w ei lig er L ei tu ng sk ra ft. D ur ch fü hr un g jä hr lic he r u nd n ac h ei ne m Ü be rg rif f a nl as sb ez og en er U nt er w ei su ng en . Fo rts ch re ib un g un d A kt ua lis ie ru ng v on G ef äh rd un gs be ur te ilu ng en . M el du ng v on Ü be rg rif fe n un d B ei na he -Ü be rg rif fe n al s A rb ei ts - b zw . D ie ns tu nf al l. B ea uf tra gu ng v on S ic he rh ei ts di en st en , d ie b ei h oh em B es uc he ra uf ko m m en d ie K un de ns trö m e re ge ln (z .B . w äh re nd d es ho he n A uf ko m m en s vo n A us za hl un ge n in d en Z ah ls te lle n an d ie F lü ch tli ng e un d in d er A us lä nd er ab te ilu ng ). re ge lm äß ig es T he m a / B es pr ec hu ng v on V er ha lte n be i Ü be rg rif fe n/ G ew al t g eg en M ita rb ei te r i n D ie ns tb es pr ec hu ng en S el bs tv er te id ig un gs ku rs fü r w ei bl ic he B es ch äf tig te S D Z U m ba u de s Fr on t-O ffi ce (S ch ne ll- B ed ie nb er ei ch ) im S D Z U m ba u de s Fr on t-O ffi ce (S ch ne ll- B ed ie nb er ei ch ) d er A llg em ei ne n S oz ia lh ilf e im S D Z B ez irk sa m t W an ds be k B ez irk sa m t B er ge do rf Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 18 noch Anlage 3 Ja hr Ti te l A nz ah l d er K ur se B le nd ed L ea rn in g: K on fli kt e so uv er än lö se n - K on fli kt m an ag em en t f ür F üh ru ng sk rä fte 2 B le nd ed L ea rn in g: K un de no rie nt ie rte s Te le fo nt ra in in g 1 D ee sk al at io ns st ra te gi en im K un de nk on ta kt 6 E ffe kt iv e B er ei ch sk om m un ik at io n un d K on fli kt m an ag em en t 2 E ffe kt iv e K om m un ik at io n un d K on fli kt be ar be itu ng 5 E rfo lg re ic h in F üh ru ng m it K om m un ik at io ns - u nd K on fli kt ko m pe te nz 3 In te rk ul tu re lle s K on fli kt m an ag em en t 2 K on fli kt e so uv er än lö se n - K on fli kt m an ag em en t f ür F üh ru ng sk rä fte 5 K on fli kt e un te r G en de ra sp ek te n - F ra ue n st re ite n an de rs - M än ne r a uc h! 2 K on st ru kt iv er U m ga ng m it K on fli kt si tu at io ne n 7 K un de no rie nt ie rte s Te le fo nt ra in in g 2 M ed ia tio n fü r F or tg es ch rit te ne 1 M ed ia tio n: E rfo lg re ic h in K on fli kt en v er m itt el n 3 P ro fe ss io ne lle r U m ga ng m it K un de n 2 S el bs tb eh au pt un g in K on fli kt si tu at io ne n 8 S el bs tb eh au pt un g in K on fli kt si tu at io ne n fü r P er so na lv er tre tu ng en 1 G es am te rg eb ni s 52 B le nd ed L ea rn in g: K on fli kt e so uv er än lö se n - K on fli kt m an ag em en t f ür F üh ru ng sk rä fte 2 B le nd ed L ea rn in g: K un de no rie nt ie rte s Te le fo nt ra in in g 1 B ox en st op p Fü hr un g, F üh ru ng sr ol le B , " K on fli kt -F rü hs tü ck ": A us u ng lü ck lic he n K on fli kt lö su ng en le rn en 1 D ee sk al at io ns st ra te gi en im K un de nk on ta kt 5 D ee sk al ie re nd es V er ha lte n un d de es ka lie re nd e K om m un ik at io n fü r A uß en di en st m ita rb ei te rin ne n un d -m ita rb ei te r 2 In te rk ul tu re lle s K on fli kt m an ag em en t 2 K on fli kt e so uv er än lö se n - K on fli kt m an ag em en t f ür F üh ru ng sk rä fte 5 K on fli kt e un te r G en de ra sp ek te n - F ra ue n st re ite n an de rs - M än ne r a uc h! 1 K on st ru kt iv er U m ga ng m it K on fli kt si tu at io ne n 7 K un de no rie nt ie rte s Te le fo nt ra in in g 2 Ze nt ru m fü r A us - u nd F or tb ild un g (Z AF ) Ze nt ra le s Fo rt bi ld un gs an ge bo t z um T he m a G ew al td ee sk al at io n 20 17 20 18 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 19 Anlage 4 Ja hr Ti te l A nz ah l d er K ur se Ze nt ru m fü r A us - u nd F or tb ild un g (Z AF ) Ze nt ra le s Fo rt bi ld un gs an ge bo t z um T he m a G ew al td ee sk al at io n 20 17 M ed ia tio n fü r F or tg es ch rit te ne 1 M ed ia tio n: E rfo lg re ic h in K on fli kt en v er m itt el n 3 P ro fe ss io ne lle r U m ga ng m it K un de n 2 S el bs tb eh au pt un g in K on fli kt si tu at io ne n 8 W ie in te rk ul tu re ll si nd K on fli kt e? 1 W S : G ew al tfr ei e K om m un ik at io n na ch R os en be rg 1 Zu ku nf t s ta tt H er ku nf t - w ie k an n ei n Zu sa m m en le be n ge lin ge n un d w ie k ön ne n w ir m it in te rk ul tu re lle n K on fli kt en um ge he n? 1 G es am te rg eb ni s 45 D ee sk al at io ns st ra te gi en im K un de nk on ta kt 1 In te rk ul tu re lle s K on fli kt m an ag em en t 1 K on fli kt e so uv er än lö se n - K on fli kt m an ag em en t f ür F üh ru ng sk rä fte 2 K on st ru kt iv er U m ga ng m it K on fli kt si tu at io ne n 2 K un de no rie nt ie rte s Te le fo nt ra in in g 1 M ed ia tio n: E rfo lg re ic h in K on fli kt en v er m itt el n 1 S el bs tb eh au pt un g in K on fli kt si tu at io ne n 2 G es am te rg eb ni s 10 I / 2 01 9 20 18 Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 20 Ja hr Ti te l A nz ah l d er K ur se K on fli kt m an ag em en t a uf S po rta nl ag en 1 D ee sk al at io ns st ra te gi en im K un de nk on ta kt 5 E nt w ic kl un g ei ne s de es ka lie re nd en V er ha lte ns / ei ne r d ee sk al ie re nd en K om m un ik at io n in k on fli kt be la de ne n K un de ng es pr äc he n 6 K on fli kt m an ag em en t a uf S po rta nl ag en 1 K un de no rie nt ie rte s V er ha lte n - k un de no rie nt ie rte G es pr äc hs fü hr un g - G ru nd la ge n er fo lg re ic he r Z us am m en ar be it 3 M ed ia tio n 20 17 (0 00 7) 1 K on fli kt m an ag em en t a uf S po rta nl ag en 1 D ee sk al at io ns st ra te gi en im K un de nk on ta kt fü r d ie A bt ei lu ng K in de rta ge sb et re uu ng 2 K un de no rie nt ie ru ng 2 M ed ia tio n 20 17 (0 00 5) 1 M ed ia tio n 20 17 (0 01 2) 1 K on fli kt m an ag em en t a uf S po rta nl ag en 1 D ee sk al at io ns st ra te gi en im K un de nk on ta kt 3 M ed ia tio n 20 17 (0 01 0) 1 M ed ia tio n 20 17 (0 00 9) 1 K un de no rie nt ie ru ng 2 D ee sk al ie re nd e G es pr äc hs fü hr un g in k on fli kt trä ch tig en K on ta kt en m it B ed ar fs trä ge rn - Fo rtf üh ru ng 3 S up er vi si on fü r K on fli kt lo ts en 1 K on fli kt - u nd S el bs tb eh au pt un gs tra in in g fü r G es ch äf ts st el le nm ita rb ei te rin ne n un d -m ita rb ei te r 1 M od ul re ih e "F üh ru ng sw er ks ta tt Ju st iz ", M od ul 7 : K on fli kt m an ag em en t - U m ga ng m it sc hw ie rig en Fü hr un gs si tu at io ne n 1 P er so na ls ac hb ea rb ei tu ng J us tiz be hö rd e: P ro fe ss io ne lle r U m ga ng m it K un de n 1 K on fli kt - u nd F ee db ac kt ra in in g 1 B er at un g vo n LB V P R M A uß en di en st m ita rb ei te rn im U m ga ng m it ag gr es si ve n B ür ge rn 1 U m ga ng m it ag gr es si ve n K un de n un d ku nd en or ie nt ie rte s V er ha lte n 1 LE B : G ew al tfr ei e K om m un ik at io n na ch R os en be rg 1 Ze nt ru m fü r A us - u nd F or tb ild un g (Z AF ) D ez en tr al es F or tb ild un gs an ge bo t z um T he m a G ew al td ee sk al at io n 20 17 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 21 Anlage 5 Ja hr Ti te l A nz ah l d er K ur se Ze nt ru m fü r A us - u nd F or tb ild un g (Z AF ) D ez en tr al es F or tb ild un gs an ge bo t z um T he m a G ew al td ee sk al at io n 20 17 LS B G : M ed ia tio n 20 17 (0 00 1) 1 LS B G : M ed ia tio n 20 17 (0 00 2) 1 N /IT B : " V or O rt" b ei H ID A : U m ga ng m it sc hw ie rig en M en sc he n I 1 N /IT B : " V or O rt" b ei H ID A : U m ga ng m it sc hw ie rig en M en sc he n I 3 K un de no rie nt ie rte s Te le fo nt ra in in g 1 P er sp ek tiv en im in te rn en A rb ei ts m ar kt : K un de no rie nt ie rte K om m un ik at io n 1 M ed ia tio n 20 17 (0 00 3) 1 M ed ia tio n 20 17 (0 01 4) 1 M ed ia tio n 20 17 (0 00 6) 1 U m ga ng m it sc hw ie rig en K un de n in d en B ib lio th ek en 2 D ee sk al ie re nd es V er ha lte n / D ee sk al ie re nd e K om m un ik at io n 2 M ed ia tio n 20 17 (0 01 1) 1 G es am te rg eb ni s 59 D ee sk al at io ns tra in in g 2 K un de no rie nt ie rte s V er ha lte n - k un de no rie nt ie rte G es pr äc hs fü hr un g - G ru nd la ge n er fo lg re ic he r Z us am m en ar be it 3 M ed ia tio n 20 18 (0 00 5) 1 D ee sk al ie re nd es V er ha lte n un d de es ka lie re nd e K om m un ik at io n 1 Ic h- S tä rk e al s S el bs ts ch ut z 6 M ed ia tio n 20 18 (0 00 1) 1 M ed ia tio n 20 18 (0 00 4) 3 M od ul re ih e fü r A S D -G es ch äf ts st el le n, M od ul 2 : F ac hs pe zi fis ch e D ee sk al at io ns st ra te gi en im K un de nk on ta kt 2 Q ua lif iz ie ru ng A ns pr ec hp er so ne n D V p V aA : M ed ia tio n - E rfo lg re ic h in K on fli kt en v er m itt el n 1 M ed ia tio n 20 18 (0 00 2) 1 U m ga ng m it ag gr es si ve m P ub lik um 1 K on fli kt e so uv er än lö se n - K on fli kt m an ag em en t 1 B S W /B B A : K on fli kt e so uv er än lö se n - K on fli kt m an ag em en t f ür F üh ru ng sk rä fte 1 B S W : K on fli kt kl är un g: F üh ru ng sk ra ft un d M ita rb ei te rin 1 20 18 20 17 Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 22 Ja hr Ti te l A nz ah l d er K ur se Ze nt ru m fü r A us - u nd F or tb ild un g (Z AF ) D ez en tr al es F or tb ild un gs an ge bo t z um T he m a G ew al td ee sk al at io n 20 17 M ed ia tio n 20 18 (0 00 6) 1 S up er vi si on fü r K on fli kt lo ts en 1 U m ga ng m it ps yc hi sc h au ffä lli ge m P ub lik um 2 M ed ia tio n 20 18 (0 00 3) 1 G es pr äc he m it A us zu bi ld en de n fü hr en (B eu rte ilu ng en , F ee db ac k, K on fli kt e) 1 K on fli kt - u nd S el bs tb eh au pt un gs tra in in g - S ic he rh ei ts ko nz ep t f ür G es ch äf ts st el le nm ita rb ei te rin ne n un d G es ch äf ts st el le nm ita rb ei te r 3 M ed ia tio n 20 18 (0 01 1) 1 M od ul re ih e "F üh ru ng sw er ks ta tt Ju st iz ", M od ul 7 : K on fli kt m an ag em en t - U m ga ng m it sc hw ie rig en Fü hr un gs si tu at io ne n 1 U m ga ng m it W ut bü rg er n 1 "V or O rt" b ei H ID A : U m ga ng m it sc hw ie rig en M en sc he n I 2 U m ga ng m it sc hw ie rig en M en sc he n - V er tie fu ng - vo r O rt be i H ID A 4 U m ga ng m it sc hw ie rig en M en sc he n - v or O rt be i H ID A 2 M ed ia tio n 20 18 (0 00 7) 1 M ed ia tio n (0 00 8) 1 D ee sk al ie re nd es V er ha lte n / D ee sk al ie re nd e K om m un ik at io n 5 G es am te rg eb ni s 52 M ed ia tio n 20 19 (0 00 1) 1 M ed ia tio n (0 00 4) 1 K un de no rie nt ie rte G es pr äc hs fü hr un g - G ru nd la ge n er fo lg re ic he r Z us am m en ar be it 1 M ed ia tio n 20 19 (0 00 3) 1 K U Z2 - D ee sk al at io ns st ra te gi en im K un de nk on ta kt (I nh ou se -F or tb ild un g 20 19 ) 1 K U Z3 - D ee sk al at io ns st ra te gi en im K un de nk on ta kt (I nh ou se -F or tb ild un g 20 19 ) 1 U m ga ng m it sc hw ie rig en K un de n 1 Ic h- S tä rk e al s S el bs ts ch ut z 1 K on fli kt - u nd S el bs tb eh au pt un gs tra in in g - S ic he rh ei ts ko nz ep t f ür G es ch äf ts st el le nm ita rb ei te rin ne n un d G es ch äf ts st el le nm ita rb ei te r 1 I / 2 01 9 20 18 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 23 Ja hr Ti te l A nz ah l d er K ur se Ze nt ru m fü r A us - u nd F or tb ild un g (Z AF ) D ez en tr al es F or tb ild un gs an ge bo t z um T he m a G ew al td ee sk al at io n 20 17 D ee sk al ie re nd e K om m un ik at io n un d U m ga ng m it S tre ss u nd G ew al t i m K un de nk on ta kt 3 M ed ia tio n 20 19 (0 00 2) 1 K on fli kt kl är un g B 33 1 U m ga ng m it sc hw ie rig en M en sc he n - V er tie fu ng (H ID A ) 1 U m ga ng m it sc hw ie rig en M en sc he n (H ID A ) 2 G es am te rg eb ni s 17 I / 2 01 9 Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 24 D ez en tr al a ng eb ot en e K ur se z ur G ew al td ee sk al at io n se it 20 17 K ur sb ez ei ch nu ng Fo rt bi ld un gs an ge bo te d er J us tiz vo llz ug ss ch ul e: S yr ie n (m eh re re V er an st al tu ng en ) N or da fri ka ni sc he M itt el m ee rs ta at en A fg ha ni st an (m eh re re V er an st al tu ng en ) S er bi sc h K on fli kt - u nd D ee sk al at io ns m an ag em en t ( m eh re re V er an st al tu ng en ) M ot iv ie re nd e G es pr äc hs fü hr un g W af fe nl os e S el bs tv er te id ig un g au f e ng em R au m (m eh re re V er an st al tu ng en ) U m ga ng m it in te rk ul tu re lle n K on fli kt st ile n U m ga ng m it ps yc hi sc h au ffä lli ge n G ef an ge ne n M eh rz w ec ke in sa tz st oc k (M E S ) E th ik im S tra fv ol lz ug G ef äh rli ch e G eg en st än de (m eh re re V er an st al tu ng en ) In di vi du al co ac hi ng fü r F ra ue n R us sl an d (m eh re re V er an st al tu ng en ) P ol ni sc h (m eh re re V er an st al tu ng en ) E ng lis ch I un d II (m eh re re V er an st al tu ng en ) U m ga ng m it P ro bl em ch ar ak te re n, T ei l 1 u nd T ei l 2 (f ür F ra ue n) U m ga ng m it P ro bl em ch ar ak te re n 2. 0 (fü r F ra ue n) Tü rk ei Tü rk is ch S pa ni sc h I u nd II B ul ga rie n R um än ie n In te rk ul tu re lle K om m un ik at io n un d K on fli kt st ile M ot iv ie re nd e G es pr äc hs fü hr un g I ( G ru nd ku rs ) u nd II (A uf ba uk ur s) Is la m , F ra ue nb ild , V or ur te ile K on fli kt - u nd D ee sk al at io ns m an ag em en t B eh ör de / A m t / L an de sb et rie b Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 25 Anlage 6 D ez en tr al a ng eb ot en e K ur se z ur G ew al td ee sk al at io n se it 20 17 K ur sb ez ei ch nu ng B eh ör de / A m t / L an de sb et rie b Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n Fo rt bi ld un gs an ge bo te d er J us tiz be hö rd e fü r d ie B es ch äf tig te n de r J us tiz be hö rd e, G er ic ht e un d St aa ts an w al ts ch af te n S ic he rh ei ts tra in in g fü r R ic ht er in ne n, R ic ht er , S ta at sa nw äl tin ne n un d S ta at sa nw äl te S el bs tv er te id ig un g K on fli kt - u nd S el bs tb eh au pt un gs tra in in g S ic he rh ei ts ko nz ep t f ür G es ch äf ts st el le nm ita rb ei te rin ne n un d G es ch äf ts st el le nm ita rb ei te r ( m eh re re V er an st al tu ng en ) S ic he rh ei ts ko nz ep t f ür J us tiz w ac ht m ei st er in ne n un d Ju st iz w ac ht m ei st er (m eh re re V er an st al tu ng en ) U m ga ng m it ps yc hi sc h kr an ke m P ub lik um (m eh re re V er an st al tu ng en ) W af fe nl os e S el bs tv er te id ig un g (m eh re re V er an st al tu ng en ) Q ua lif iz ie ru ng sm aß na hm e fü r d ie M ob ile E in sa tz gr up pe di ba -C oa ch in g fü r A uß en di en st be sc hä fti gt e di ba -C oa ch in g fü r A uß en di en st be sc hä fti gt e Te il 2 di ba -S em in ar - C oa ch in g G ew al t u nd K on fli kt m an ag em en t di ba -K on fli kt - u . K ris en m an ag em en t, M od ul e 1- 4 R eg el m äß ig e A ng eb ot e ei ne s D ee sk al at io ns tra in in gs (j ew ei ls H er bs t u nd F rü hj ah r) a ls S em in ar e fü r al le s ch ul is ch en F ac hk rä fte R e g e lm ä ß ig e s A n g e b o t „U m g a n g m it G re n zv e rl e tz u n g e n “ a ls S e m in a r fü r a lle s c h u lis c h e n F a c h k rä ft e be i B ed ar f: S ch ul in te rn e Fo rtb ild un gs an ge bo te (S C H iL F) z u en ts pr ec he nd en T he m en D ee sk al at io ns tra in in g un d U m ga ng m it G re nz ve rle tz un ge n V H S -in te rn es F or tb ild un gs an ge bo t: B es ch w er de m an ag em en t - W ie a us B es ch w er de fü hr er /in ne n zu fri ed en e K un de n w er de n! 2 V er an st al tu ng en V H S -in te rn es F or tb ild un gs an ge bo t: D is kr im in ie re nd en A us sa ge n w irk un gs vo ll en tg eg en tre te n S pe zi el le U nt er st üt zu ng sa ng eb ot e fü r B es ch äf tig te d es Z en tru m s D eu ts ch a ls F re m ds pr ac he U m ga ng m it sc hw ie rig en K un de n in d en B ib lio th ek en /D ee sk al at io ns tra in in g (z w ei V er an st al tu ng en , 3 0 Te iln eh m en de , Z ie lg ru pp e: B es ch äf tig te in d en B ib lio th ek en d er U H H ) B es uc h vo n E in ze lfo rtb ild un ge n im R ah m en d es F or tb ild un gs pr og ra m m s de s Ze nt ru m s fü r A us - u nd Fo rtb ild un g zu fo lg en de n Th em en : B eh ör de fü r S ch ul e un d B er uf sb ild un g H am bu rg er V H S Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n U ni ve rs itä t H am bu rg Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 26 D ez en tr al a ng eb ot en e K ur se z ur G ew al td ee sk al at io n se it 20 17 K ur sb ez ei ch nu ng B eh ör de / A m t / L an de sb et rie b Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n - D ee sk al at io ns st ra te gi en im K un de nk on ta kt - Tr ai ni ng S el bs tb eh au pt un g in K on fli kt si tu at io ne n - S ex ue lle B el äs tig un g am A rb ei ts pl at z - e rk en ne n un d ve rh in de rn ! - M ob bi ng : P sy ch ot er ro r a m A rb ei ts pl at z (E rs ch ei nu ng sf or m en u nd G eg en m aß na hm en ) - K on st ru kt iv er U m ga ng m it K on fli kt si tu at io ne n U m ga ng m it es ka lie re nd en K on fli kt - u nd G es pr äc hs si tu at io ne n (z w ei V er an st al tu ng en , 1 0 Te iln eh m en de , Z ie lg ru pp e: M ita rb ei te nd e im B er ei ch S tu di en m an ag em en t / S tu di en be ra tu ng ) F o rt b ild u n g „ D e e s k a la ti o n i n B e ra tu n g s s it u a ti o n e n “ fü r M A i m S tu d ie n m a n a g e m e n t u n d d e r A b te ilu n g e n 3 un d 5 F o rt b ild u n g „ D e e s k a la ti o n i n B e ra tu n g s s it u a ti o n e n “ fü r M A i m S tu d ie n m a n a g e m e n t u n d d e r A b te ilu n g e n 3 un d 5 In ho us e- Fo rtb ild un g fü r d as F ro nt of fic e- Te am "K un de no rie nt ie rte s V er ha lte n in s ch w ie rig en G es pr äc hs si tu at io ne n" In ho us e- Fo rtb ild un g "K un de no rie nt ie rte s V er ha lte n im te le fo ni sc he n K un de nk on ta kt " In te rk ul tu re lle s K on fli kt m an ag em en t ( 3x ) K on fli kt e so uv er än lö se n - K on fli kt m an ag em en t f ür F üh ru ng sk rä fte K on st ru kt iv er U m ga ng m it K on fli kt si tu at io ne n (5 x) G ut g ek on te rt - s ch la gf er tig in je de r S itu at io n (5 x) S el bs tb eh au pt un g in K on fli kt si tu at io ne n (4 x) U m ga ng m it ju ge nd lic he n G ew al ttä te rn In te rk ul tu re lle K om pe te nz in d er s oz ia le n A rb ei t S ic he re s H an de ln in p sy ch is ch en N ot fa lls itu at io ne n M ed ia tio n - e rfo lg re ic h in K on fli kt en v er m itt el n K ör pe rs pr ac he ri ch tig d eu te n un d pr of es si on el l n ut ze n (2 x) G es pr äc hs fü hr un g in K on fli kt si tu at io ne n D ee sk al at io ns st ra te gi en im K un de nk on ta kt In te rv en tio n un d D ee sk al at io n in G ew al ts itu at io ne n S ei t 0 6. 07 .2 01 7 er ha lte n ne u ei ng es te llt e B es ch äf tig te e in e S ic he rh ei ts un te rw ei su ng z u G ew al t u nd B e d ro h u n g e n , a lle rd in g s o h n e „ E le m e n te “ zu r D e e s k a la ti o n u s w . H oc hs ch ul e fü r A ng ew an dt e W is se ns ch af te n U ni ve rs itä t H am bu rg La nd es be tri eb E rz ie hu ng u nd B er at un g (L E B ) Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 27 D ez en tr al a ng eb ot en e K ur se z ur G ew al td ee sk al at io n se it 20 17 K ur sb ez ei ch nu ng B eh ör de / A m t / L an de sb et rie b Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n D ee sk al at io ns - u nd S el bs tb eh au pt un gs -W or ks ho p (2 x) U m ga ng m it sc hw ie rig en M en sc he n am A rb ei ts pl at z K on fli kt m an ag em en t u nd M ed ia tio n D ee sk al at io ns m aß na hm en fü r d en p äd ag og is ch en A llt ag G ew al tfr ei e K om m un ik at io n na ch R os en be rg D ee sk al at io ns tra in in g (2 x) D ee sk al at io n K on fro nt at iv e P äd ag og ik In te rv en tio n un d D ee sk al at io n S el bs tb eh au pt un g fü r E in ze lp er so ne n D ee sk al ie re nd e G es pr äc hs fü hr un g S el bs tb eh au pt un g fü r T ea m s S ic he rh ei ts tra in in g fü r T ea m s G e w a lt p rä v e n ti o n – J e d e r G e w a lt v o rf a ll is t C h e fs a c h e ( fü r F ü h ru n g s k rä ft e ) U nb eh ag lic he S itu at io ne n im K un de nk on ta kt A m t V , B er ei ch V et er in är - u nd E in fu hr am t: K o n fl ik tt ra in in g „ U m g a n g m it s c h w ie ri g e n M e n s c h e n “ fü r T ie rä rz te U m ga ng m it sc hw ie rig en K un de n, 2 V er an st al tu ng en (f ür d as R ef er at A uf en th al t v on A sy lb ew er be rn un d Fl üc ht lin ge n de r A bt ei lu ng Z en tra le A us lä nd er an ge le ge nh ei te n) U m ga ng m it B el as tu ng en d ur ch e in e ho he Z ah l a n A nr uf er n un d un an ge m es se ne G es pr äc hs fü hr un g du rc h B et ro ffe ne , m eh re re V er an st al tu ng en (f ür d ie R ef er at e V er ke hr so rd nu ng sw id rig ke ite n, B es ch w er de m an ag em en t, C on tro lli ng u nd V er ke hr so rd nu ng sw id rig ke ite n, S am m el vo lls tre ck un g, Ze nt ra le r S er vi ce d er A bt ei lu ng fü r B uß ge ld an ge le ge nh ei te n im S tra ße nv er ke hr ) G es pr äc hs fü hr un g - S ch w ie rig e G es pr äc he G ru nd le hr ga ng E in sa tz ko m m un ik at io ns te am s P ol iz ei tra in in g im P ol iz ei tra in in gs ze nt ru m (P TZ ) A us bi ld un g zu m P ol iz ei tra in er u nd F X -T ra in er Fo rtb ild un gs le hr ga ng fü r P ol iz ei tra in er M ul tip lik at or en au sb ild un g E in sa tz st oc k B eh ör de fü r G es un dh ei t u nd V er br au ch er sc hu tz B eh ör de fü r I nn er es u nd S po rt E in w oh ne rz en tra la m t P ol iz ei Jo bc en te r t ea m .a rb ei t.h am bu rg La nd es be tri eb E rz ie hu ng u nd B er at un g (L E B ) Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 28 D ez en tr al a ng eb ot en e K ur se z ur G ew al td ee sk al at io n se it 20 17 K ur sb ez ei ch nu ng B eh ör de / A m t / L an de sb et rie b Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n E ig en si ch er un g in d yn am is ch en S itu at io ne n - b ed ar fs or ie nt ie rt E ig en si ch er un g in d yn am is ch en S itu at io ne n - I E ig en si ch er un g in d yn am is ch en S itu at io ne n - I I P ol iz ei tra in in g fü r P ol iz ei vo llz ug sb ea m te d es L K A u nd Z iv ilf ah nd er P ol iz ei tra in in g fü r A ng es te llt e de r P ol iz ei (P ) u nd a nd er e B eh ör de n P ol iz ei tra in in g fü r A ng es te llt e -P - u nd a nd er e B eh ör de n (A uf fri sc hu ng ) P ol iz ei tra in in g fü r D ie ns th un de fü hr er P ol iz ei tra in in g fü r D ie ns th un de fü hr er - A uf ba u P ar kr au m m an ag em en t A ng es te llt e im P ol iz ei di en st (A iP ) G ru nd le hr ga ng Lä nd er w ec hs le r Fe ue rw eh r A lle M ita rb ei te rin ne n un d M ita rb ei te r d er F eu er w eh r H am bu rg w er de n im R ah m en ih re r La uf ba hn au sb ild un g bz w . a ls T ei ln eh m er in ne n un d Te iln eh m er a n de r A us bi ld un g zu m N ot fa lls an itä te r in d en T he m en fe ld er n G ew al tp rä ve nt io n un d D ee sk al at io n ge sc hu lt. 5 x fü nf tä gi ge K om m un ik at io ns - / D ee sk al at io ns tra in in gs fü r n eu e B es ch äf tig te im P ar kr au m - M an ag em en t 4 x ei nt äg ig e V er tie fu ng ss ch ul un ge n (D ee sk al at io n) fü r B es ch äf tig te im P ar kr au m -M an ag em en t 8 x zw ei tä gi ge G ru nd la ge ns ch ul un ge n K om m un ik at io n / D ee sk al at io n fü r B es ch äf tig te im K un de nk on ta kt 2 x ei nt äg ig e A uf ba us ch ul un ge n K om m un ik at io n / D ee sk al at io n fü r B es ch äf tig te im K un de nk on ta kt 4 x zw ei tä gi ge K om m un ik at io ns - / D ee sk al at io ns tra in in gs fü r F üh ru ng sk rä fte im K un de nk on ta kt Fi na nz be hö rd e S el bs tb eh au pt un gs tra in in g fü r F ra ue n 1 4 .1 6 .1 /1 6 – E in s a tz tr a in in g A u ff ri s c h u n g 1 4 .0 5 .1 /1 6 T e il 3 – E in fü h ru n g s le h rg a n g S te u e rf a h n d u n g - E in s a tz tr a in in g 1 4 .0 5 .1 /1 7 T e il 3 – E in fü h ru n g s le h rg a n g S te u e rf a h n d u n g - E in s a tz tr a in in g 1 4 .1 6 .1 /1 8 – E in s a tz tr a in in g A u ff ri s c h u n g P ol iz ei La nd es be tri eb V er ke hr Fi na nz be hö rd e / S te ue rv er w al tu ng Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 29 D ez en tr al a ng eb ot en e K ur se z ur G ew al td ee sk al at io n se it 20 17 K ur sb ez ei ch nu ng B eh ör de / A m t / L an de sb et rie b Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n Fi na nz be hö rd e / S te ue rv er w al tu ng w öc he nt lic he V er an st al tu ng : S el bs tv er te id ig un g, S el bs ts ch ut z (T ip ps , G rif fe , Ü bu ng en in a ng em ie te te r S po rth al le ) f ür a lle K ol le gi nn en u nd K ol le ge n de s FA fü r P rü fu ng sd ie ns te u nd S tra fs ac he n (fr ei w ill ig ) T h e m a „ D e e s k a la ti o n “, R e fe re n t v o m L K A H a m b u rg T h e m a „ U m g a n g m it R e ic h s b ü rg e rn “, R e fe re n t v o m L K A H a m b u rg S el bs tb eh au pt un gs tra in in g fü r F ra ue n „D e e s k a lie re n d e s V e rh a lt e n u n d d e e s k a lie re n d e K o m m u n ik a ti o n “ im J u g e n d a m t, 2 V e ra n s ta lt u n g m it je w ei ls 2 T ag en „I c h -S tä rk e a ls S e lb s ts c h u tz “ im G e s u n d h e it s a m t, 7 V e ra n s ta lt u n g e n m it j e w e ils 2 T a g e n D ie B es ch äf tig te n de r A bt ei lu ng A us lä nd er an ge le ge nh ei te n er ha lte n A nf an g A pr il 20 19 e in e S ch ul un g „U m g a n g m it a g g re s s iv e n K u n d e n / A n ti a g g re s s io n s ü b u n g e n u n d V e rh a lt e n i m B e d ro h u n g s fa ll“ . D ie Le itu ng en d er K un de nz en tre n ha be n si ch d af ür e in ge se tz t, da ss e in e S ch ul un g m it di es em In ha lt fü r al le M ita rb ei te rin ne n un d M ita rb ei te r v er pf lic ht en d ei ng ef üh rt w er de n so ll un d si nd d ie sb ez üg lic h an d ie P ro je kt le itu ng N eu or ga ni sa tio n de r K un de nz en tre n he ra ng et re te n. Fü r d ie M ita rb ei te rin ne n un d M ita rb ei te r d es F ac ha m ts fü r H ilf en n ac h de m B et re uu ng sg es et z, d ie ih re K lie nt en in d er en h äu sl ic he r U m ge bu ng a uf su ch en , w ird in A bs tim m un g m it de m Z A F e in e F o rt b ild u n g s m a ß n a h m e z u m T h e m a „ D e e s k a lie re n d e s V e rh a lt e n u n d d e e s k a lie re n d e K o m m u n ik a ti o n “ ko nz ip ie rt, d ie z ei tn ah s ta ttf in de n w ird . Fü r d en B er ei ch d es Z en tra le n Zu fü hr di en st es im B ez irk sa m te s A lto na w er de n vi er te ljä hr lic he K ur se z ur G ew al tp rä ve nt io n in Z us am m en ar be it m it de r P ol iz ei ak ad em ie H am bu rg v er pf lic ht en d an ge bo te n un d um ge se tz t. In h o u s e -S e m in a r „D e e s k a la ti o n i m K u n d e n k o n ta k t“ f ü r d a s K u n d e n ze n tr u m B a rm b e k In h o u s e -S e m in a r „D e e s k a la ti o n i m K u n d e n k o n ta k t“ f ü r d a s K u n d e n ze n tr u m L a n g e n h o rn In h o u s e -S e m in a r „D e e s k a la ti o n i m K u n d e n k o n ta k t“ f ü r d a s K u n d e n ze n tr u m H a m b u rg -N o rd u n d d ie A us lä nd er ab te ilu ng In h o u s e -S e m in a r „D e e s k a la ti o n i m K u n d e n k o n ta k t“ f ü r d ie A b te ilu n g e n d e s A llg e m e in e n S o zi a le n D ie ns te s B ez irk sa m t H am bu rg -N or d B ez irk sa m t H am bu rg -M itt e B ez irk sa m t A lto na K as se .H am bu rg Drucksache 21/16594 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 30 D ez en tr al a ng eb ot en e K ur se z ur G ew al td ee sk al at io n se it 20 17 K ur sb ez ei ch nu ng B eh ör de / A m t / L an de sb et rie b Ju st iz be hö rd e ei ns ch lie ßl ic h G er ic ht e un d S ta at sa nw al ts ch af te n, Ju st iz vo llz ug sa ns ta lte n B ez irk sa m t E im sb üt te l D ee sk al at io ns tra in in g im J ug en da m t, A bt ei lu ng A m ts vo rm un ds ch af te n/ B ei st an d B ez irk sa m tW an ds be k K om m un ik at io ns tra in in g un d D ee sk al at io ns tra in in g, la uf en d be i j ed er N eu ei ns te llu ng . B ez irk sa m t B er ge do rf 11 fl äc he nd ec ke nd e S ch ul un ge n fü r a lle k un de ni nt en si ve n B er ei ch e (D ee sk al ie re nd es V er ha lte n / D ee sk al ie re nd e K om m un ik at io n) Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/16594 31 16594ska_text 16594_Anlagen 16594ska_Antwort_Anlage1 16594ska_Antwort_Anlage2 16594ska_Antwort_Anlage3 16594ska_Antwort_Anlage4 16594ska_Antwort_Anlage5 16594ska_Antwort_Anlage6