BÜRGERSCHAFT DER FREIEN UND HANSESTADT HAMBURG Drucksache 21/19742 21. Wahlperiode 24.01.20 Schriftliche Kleine Anfrage des Abgeordneten Thilo Kleibauer (CDU) vom 16.01.20 und Antwort des Senats Betr.: Mieter-Vermieter-Modell – Wann startet die Evaluation und was kommt auf Hamburgs Haushalt in den nächsten Jahren zu? Mit seiner in Drs. 20/14486 dargestellten Immobilienstrategie will der Senat den Sanierungsstau bei städtischen Gebäuden abbauen. Hierbei werden bei Sanierungs- und Neubaumaßnahmen Immobilien aus dem Verwaltungsvermögen auf Realisierungsträger (insbesondere SBH, Sprinkenhof und GMH) übertragen. Diese organisieren und finanzieren Baumaßnahmen sowie Instandhaltung. Hierfür wird ein Mietvertrag zwischen den jeweiligen Behörden und den städtischen Gesellschaften als Realisierungsträger abgeschlossen , der zu langfristigen Mietzahlungsverpflichtungen für den Kernhaushalt der Stadt führt. Auf dieser Basis wurden und werden inzwischen zahlreiche Bauvorhaben im Mieter-Vermieter-Modell geplant und umgesetzt. Im Rahmen der Ausschussberatungen wurde dabei stets deutlich, dass keine einzelfallbezogene Wirtschaftlichkeitsprüfung dieses Finanzierungsmodells durchgeführt wurde. Stattdessen verwies der Senat auf seine – ohne Beteiligung des Parlaments – Anfang 2015 getroffene Grundsatzentscheidung, ab einem Investitionsvolmen von 6 Millionen Euro alle Immobilienprojekte im Mieter-Vermieter-Modell mit einem städtischen Realisierungsträger umzusetzen. Dies ist angesichts der klaren Vorgaben der Landeshaushaltsordnung, der Größenordnung der Investitionsvorhaben und der langfristigen finanziellen Bedeutung für den Haushalt der Stadt ungenügend und wurde auch vom Rechnungshof kritisiert . Bereits mit den Drs. 21/1444 und 21/7144 hatte die CDU-Fraktion einzelfallbezogene Wirtschaftlichkeitsprüfungen für die geplanten Mieter- Vermieter-Modelle eingefordert. Zudem hatte der Rechnungshof auf Basis bereits umgesetzter Neubau- und Sanierungsprojekte zahlreiche Mängel in der Umsetzung deutlich benannt. Die Planungen des Senats sahen bislang eine Evaluation des Mieter- Vermieter-Modells erst im Jahr 2020 vor. Allerdings hatte der Finanzsenator gegenüber dem Haushaltsausschuss der Bürgerschaft bereits im Juni 2018 versprochen, dass bis Januar 2019 die Rahmenbedingungen und das Grundkonzept dieser Evaluation erarbeitet sein sollen (siehe Drs. 21/14130). Dieser Zeitplan wurde vom Senat jedoch nicht eingehalten. Erst im Juli 2019 wurde mit dem Vergabeverfahren begonnen. Vor diesem Hintergrund frage ich den Senat: 1. Wurde der Auftrag für die Evaluation des Mieter-Vermieter-Modells inzwischen vergeben? Wenn ja, wann, an wen und mit welchem Auftragswert? Drucksache 21/19742 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 2 Wenn nein, warum nicht und wie ist der Stand des Vergabeverfahrens? 2. In welchem genauen Zeitfenster soll die Evaluation mit welchen Fragestellungen durchgeführt werden? Wann sollen welchen Stellen die Ergebnisse in welcher Form vorliegen? 3. In welcher Form wird die Wirtschaftlichkeit des Mieter-Vermieter-Modells insgesamt sowie der in der Umsetzung befindlichen Projekte im Rahmen der Evaluation überprüft? 4. Erfolgt im Rahmen der Evaluation ein Vergleich des vom Senat festgelegten Mieter-Vermieter-Modells mit anderen Realisierungs- und Finanzierungsalternativen für Neubau- und Sanierungsprojekte? Wenn nein, warum nicht? 5. Erfolgt im Rahmen der Evaluation eine Überprüfung der vom Senat festgelegten Untergrenze von 6 Millionen Euro für Mieter-Vermieter- Modelle? Wenn nein, warum nicht? Das Vergabeverfahren befindet sich aktuell kurz vor seinem Abschluss. Aufgrund der Verfahrensart, einer Verhandlungsvergabe, gibt der Senat zum jetzigen Zeitpunkt zur Wahrung seiner freien Entscheidungsfindung, und um den Verhandlungsabschluss nicht zu gefährden, zu den vorangehenden Fragen nicht Stellung. Siehe im Übrigen die öffentlich gemachte Ausschreibung unter https://www.hamburg.de/contentblob/ 12765466/82ad94c0ac68f5a73541ef1a01c05adc/data/2019000484-evaluation-mietervermieter -modell.pdf. 6. Im Leistungsverzeichnis für die Vergabe der Evaluation im Verhandlungsverfahren mit öffentlichem Teilnahmewettbewerb wurde ausgeführt: „Aktuell befinden sich circa 36 Objekte in der Bauphase eines MVM, 4 Objekte im Betrieb sowie 7 Objekte in einer Vorphase.“ a. Wie viele Mieter-Vermieter-Modelle befinden sich derzeit in der Bauphase , im Betrieb sowie in einer Vorphase? b. Um welches Investitionsvorhaben handelt es sich dabei jeweils? c. Wer ist jeweils der Realisierungsträger? d. Wie hoch sind jeweils die kalkulierten Baukosten sowie der vertraglich vereinbarte garantierte Maximalpreis? e. Wann wurde jeweils der Mietvertrag mit welchem Nutzer abgeschlossen ? f. Wann genau war beziehungsweise ist jeweils der tatsächliche beziehungsweise der geplante Mietbeginn? g. Wie hoch ist jeweils die anfängliche Jahresmiete? Siehe Anlage. h. Welche genauen Daten im Einzelnen werden im Zuge des in Drs. 20/14486 dargestellten Benchmarkings jeweils wann für welche Mieter-Vermieter-Modelle erhoben? Die Drs. 20/14486 sieht kein Benchmarking hinsichtlich von Mieter-Vermieter- Modellen vor. Re al isi er un gs tr äg er Pr oj ek tn am e Pl an un gs ph as e Ba up ha se Be tr ie bs ph as e ka lk ul ie rt e Ba uk os te n ve rt ra gl ich ve re in ba rt er ga ra nt ie rt er M ax im al pr ei s Da tu m M ie tv er tr ag M ie tv er tr ag sp ar tn er ta ts äc hl ich er / ge pl an te r M ie tb eg in n an fä ng lic he Ja hr es m ie te Sp rin ke nh of G m bH De ut sc he s S ch au sp ie lh au s x 17 .1 2. 20 19 IV K Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r K ul tu r G m bH 01 .0 1. 20 19 1. 25 8. 55 5 € Sp rin ke nh of G m bH Ha m bu rg isc he S ta at so pe r x IV K Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r K ul tu r G m bH 01 .0 1. 20 20 2. 32 8. 03 1 € Sp rin ke nh of G m bH Op er nw er ks tä tte n un d Op er nf un di x 68 .3 60 .0 00 € 13 .0 9. 20 17 IV K Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r K ul tu r G m bH 01 .0 7. 20 18 3. 55 4. 76 1 € Sp rin ke nh of G m bH Ka m pn ag el x IV K Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r K ul tu r G m bH 01 .0 1. 20 20 97 4. 83 7 € Sp rin ke nh of G m bH Th al ia T he at er x 20 .1 2. 20 18 IV K Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r K ul tu r G m bH 01 .0 7. 20 18 1. 53 5. 94 7 € Sp rin ke nh of G m bH La ei sz ha lle - M us ik ha lle H am bu rg x IV K Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r K ul tu r G m bH 01 .0 1. 20 19 2. 05 7. 45 2 € Sp rin ke nh of G m bH Fa br ik x IV K Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r K ul tu r G m bH 01 .0 1. 20 20 20 9. 64 1 € Sp rin ke nh of G m bH Ba lle ttz en tr um x IV K Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r K ul tu r G m bH 01 .0 1. 20 20 58 3. 78 6 € Sp rin ke nh of G m bH Ha us F la ch sla nd x 17 .1 2. 20 19 IV K Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r K ul tu r G m bH 01 .0 1. 20 19 95 .7 59 € Sp rin ke nh of G m bH Al to na er M us eu m x 20 .1 2. 20 18 1. H IM H am bu rg isc he Im m ob ili en ge se lls ch af t f ür M us ee n m bH & C o. K G 01 .0 7. 20 18 1. 29 3. 34 3 € Sp rin ke nh of G m bH Je ni sc h Ha us (A M A uß en st el le ) x 20 .1 2. 20 18 1. H IM H am bu rg isc he Im m ob ili en ge se lls ch af t f ür M us ee n m bH & C o. K G 01 .0 7. 20 18 15 6. 42 1 € Sp rin ke nh of G m bH Ha m bu rg er K un st ha lle x 20 .1 2. 20 18 1. H IM H am bu rg isc he Im m ob ili en ge se lls ch af t f ür M us ee n m bH & C o. K G 01 .0 7. 20 18 6. 33 7. 22 9 € Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/19742 Anlage 3 Sp rin ke nh of G m bH Ar ch äo lo gi sc he s M us eu m H am bu rg x 20 .1 2. 20 18 1. H IM H am bu rg isc he Im m ob ili en ge se lls ch af t f ür M us ee n m bH & C o. K G 01 .0 7. 20 18 33 6. 15 7 € Sp rin ke nh of G m bH M us eu m d er A rb ei t x 20 .1 2. 20 18 1. H IM H am bu rg isc he Im m ob ili en ge se lls ch af t f ür M us ee n m bH & C o. K G 01 .0 7. 20 18 60 3. 11 3 € Sp rin ke nh of G m bH M us eu m fü r H am bu rg isc he G es ch ich te x 20 .1 2. 20 18 1. H IM H am bu rg isc he Im m ob ili en ge se lls ch af t f ür M us ee n m bH & C o. K G 01 .0 7. 20 18 1. 66 8. 20 8 € Sp rin ke nh of G m bH M us eu m fü r K un st u nd G ew er be x 20 .1 2. 20 18 1. H IM H am bu rg isc he Im m ob ili en ge se lls ch af t f ür M us ee n m bH & C o. K G 01 .0 7. 20 18 3. 24 9. 49 1 € Sp rin ke nh of G m bH M AR KK M us eu m a m R ot he nb au m x 20 .1 2. 20 18 1. H IM H am bu rg isc he Im m ob ili en ge se lls ch af t f ür M us ee n m bH & C o. K G 01 .0 7. 20 18 1. 33 0. 32 6 € Sp rin ke nh of G m bH De ich to rh al le n x 17 .1 2. 20 19 2. H IM H am bu rg isc he Im m ob ili en ge se lls ch af t f ür M us ee n m bH & C o. K G 01 .0 1. 20 19 90 6. 26 7 € Sp rin ke nh of G m bH Ba lli ns ta dt x 17 .1 2. 20 19 2. H IM H am bu rg isc he Im m ob ili en ge se lls ch af t f ür M us ee n m bH & C o. K G 01 .0 1. 20 19 23 3. 06 7 € Sp rin ke nh of G m bH To rh au s W el lin gs bü tte l x 17 .1 2. 20 19 2. H IM H am bu rg isc he Im m ob ili en ge se lls ch af t f ür M us ee n m bH & C o. K G 01 .0 1. 20 19 63 .3 88 € Sp rin ke nh of G m bH Ve rw al tu ng sn eu ba u fü r W an ds be k x Sp rin ke nh of G m bH An fa ng 2 02 7 no ch o ffe n Sp rin ke nh of G m bH Sa ni er un g un d Er w ei te ru ng d es E id el st ed te r Bü rg er ha us es x 8. 30 7. 98 2 € 8. 40 2. 32 8 € no ch k ei n M ie tv er tr ag Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r Be zir ke G m bH & C o. K G (IV B KG ) 01 .0 3. 20 22 29 0. 70 0 € Sp rin ke nh of G m bH Ju ge nd an st al t H am bu rg x 15 2. 82 0. 00 0 € 16 0. 03 0. 00 0 € 04 .1 2. 20 19 IV JV Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r J us tiz vo llz ug G m bH & Co . K G 01 .1 1. 20 25 8. 28 5. 00 0 € Sp rin ke nh of G m bH Ju st izv ol lzu gs an st al t B ill w er de r x 04 .1 2. 20 19 IV JV Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r J us tiz vo llz ug G m bH & Co . K G 01 .0 1. 20 21 6. 03 4. 00 0 € Sp rin ke nh of G m bH Ju st izv ol lzu gs an st al t F uh lsb üt te l x Sp rin ke nh of G m bH Sa ni er un g un d M od er ni sie ru ng d es St ra fju st izg eb äu de s x Drucksache 21/19742 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 4 Sp rin ke nh of Ne ub au H am bu rg er La nd es la bo r x Ge bä ud em an ag em en t Ha m bu rg Un iv er sit ät H am bu rg - Ne ub au H au s d er Er de (v or m al s N eu ba u am G eo m at ik um ) x 17 6. 03 0. 00 0 € 17 7. 01 0. 00 0 € 22 .1 2. 20 14 2. IV FL Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r Fo rs ch un g un d Le hr e Gm bH & C o. K G Ha m bu rg / Un iv er sit ät H am bu rg no ch o ffe n 8. 81 2. 00 0 € Ge bä ud em an ag em en t Ha m bu rg Un iv er sit ät H am bu rg -N eu ba u Te ch ni kz en tr al e Ch em ie x 10 .6 09 .0 00 € 11 .0 67 .0 00 € 30 .0 3. 20 16 4. IV FL Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r Fo rs ch un g un d Le hr e Gm bH & C o. K G Ha m bu rg / FH H 01 .0 7. 20 18 49 3. 90 0 € Ge bä ud em an ag em en t Ha m bu rg Un iv er sit ät H am bu rg -N eu ba ut en M IN - Fo ru m u nd In fo rm at ik x 16 1. 60 0. 00 0 € 16 9. 17 3. 20 0 € 20 .1 1. 20 18 4. IV FL Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r Fo rs ch un g un d Le hr e Gm bH & C o. K G Ha m bu rg / FH H 28 .0 3. 20 23 10 .3 60 .4 00 € Sp rin ke nh of G m bH Ho ch sc hu le fü r B ild en de K ün st e, A te lie r- Ne ub au x 9. 64 0. 00 0 € 10 .0 58 .1 00 € 28 .1 2. 20 18 3. IV FL Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r Fo rs ch un g un d Le hr e Gm bH & C o. K G Ha m bu rg / FH H 15 .0 6. 20 21 28 9. 20 0 € Sp rin ke nh of G m bH Un iv er sit ät H am bu rg - Ce nt er fo r H yb rid Na no st ru ct ur es (C HY N) x 60 .7 40 .0 00 € 61 .5 58 .1 00 € 22 .1 2. 20 16 1. IV FL Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r Fo rs ch un g un d Le hr e Gm bH & C o. K G Ha m bu rg / FH H 01 .0 7. 20 17 3. 36 0. 40 0 € Sp rin ke nh of G m bH Un iv er sit ät H am bu rg - Ha m bu rg A dv an ce d Re se ar ch C en tr e fo r B io or ga ni c C he m ist ry (H AR BO R) x 30 .9 70 .0 00 € 31 .0 47 .7 00 € 21 .1 2. 20 18 1. IV FL Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r Fo rs ch un g un d Le hr e Gm bH & C o. K G Ha m bu rg / FH H 01 .0 5. 20 20 1. 24 2. 30 0 € Sp rin ke nh of G m bH Un iv er sit ät H am bu rg - Sa ni er un g Ph ilo so ph en tu rm x 80 .2 60 .0 00 € 83 .9 43 .9 00 € 28 .1 2. 20 18 3. IV FL Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r Fo rs ch un g un d Le hr e Gm bH & C o. K G Ha m bu rg / FH H 07 .0 7. 20 21 5. 00 4. 40 0 € Sp rin ke nh of G m bH Te ch ni sc he U ni ve rs itä t H am bu rg - Ze nt ru m fü r S tu di um u nd P ro m ot io n (Z SP ) x 6. 88 0. 00 0 € 7. 22 5. 60 0 € 28 .1 2. 20 18 3. IV FL Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r Fo rs ch un g un d Le hr e Gm bH & C o. K G Ha m bu rg / FH H 15 .1 2. 20 20 25 1. 40 0 € Sp rin ke nh of G m bH Ho ch sc hu le fü r M us ik u nd T he at er - En er ge tis ch e Sa ni er un g de r T ra ut w ei n- Ge bä ud e x 26 .0 00 .0 00 € 29 .0 10 .0 00 € 20 .1 1. 20 18 3. IV FL Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r Fo rs ch un g un d Le hr e Gm bH & C o. K G Ha m bu rg / FH H 01 .0 7. 20 18 1. 46 9. 10 0 € Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode Drucksache 21/19742 5 Sp rin ke nh of G m bH Ho ch sc hu le fü r M us ik u nd T he at er - Ja zz Ha ll x 5. 68 3. 00 0 € 5. 68 3. 00 0 € 26 .0 2. 20 19 3. IV FL Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r Fo rs ch un g un d Le hr e Gm bH & C o. K G Ha m bu rg / FH H 01 .0 9. 20 20 39 .5 00 € Sp rin ke nh of G m bH Ho ch sc hu le fü r M us ik u nd T he at er - Ja zz La bo r x 3. 40 5. 00 0 € 3. 40 5. 00 0 € 12 .1 1. 20 19 3. IV FL Im m ob ili en ve rw al tu ng fü r Fo rs ch un g un d Le hr e Gm bH & C o. K G Ha m bu rg / FH H 01 .0 4. 20 21 26 .4 00 € Su m m e 26 8 4 Drucksache 21/19742 Bürgerschaft der Freien und Hansestadt Hamburg – 21. Wahlperiode 6 19742ska_Text 19742ska_Anlage Tabelle1